Đầu tư chứng khoán nói chung và đầu tư cổ phiếu nói riêng đang là mảnh đất màu mỡ cho các nhà đầu tư. Cổ phiếu mang đến cơ hội sinh lời lớn. Tuy nhiên cũng tồn tại nhiều nguy cơ rủi ro nhất định. Hãy cùng Jenfi nhau đi sâu hơn về đầu tư cổ phiếu và những phương pháp đầu tư hiệu quả phổ biến nhất trong chứng khoán nhé!

1. Đầu tư cổ phiếu là gì?

1.1 Cổ phiếu là gì?

Cổ phiếu là một loại chứng khoán vốn, xác nhận quyền sở hữu của nhà đầu tư đối với một phần tài sản doanh nghiệp. Sở hữu cổ phiếu đồng nghĩa rằng bạn đang góp vốn cho doanh nghiệp đó. Đổi lại quyền lợi là mức  cổ tức tương ứng với số vốn góp. Đồng thời, nếu nắm giữ số lượng cổ phiếu đủ lớn được gọi là cổ phần, chủ sở hữu sẽ được coi là cổ đông, có quyền biểu quyết và tham gia vào quyết định những vấn đề của doanh nghiệp.

Cổ phiếu trên thị trường hiện nay được chia làm 2 loại phổ biến nhất như sau:

• Cổ phiếu phổ thông (cổ phiếu thường): Người sở hữu được quyền dự họp đại hội cổ đông. Có quyền tham gia biểu quyết 
• Cổ phiếu ưu đãi: Người sở hữu sẽ có quyền lợi khác nhau tùy theo từng loại như Cổ phiếu ưu đãi cổ tức, Ưu đãi hoàn lại hoặc Ưu đãi biểu quyết

1.2 Đầu tư cổ phiếu là gì?

Đầu tư cổ phiếu là hình thức thu lợi nhuận từ hoạt động mua bán các mã chứng khoán dựa vào những thời điểm chênh lệch giá. Đầu tư cổ phiếu thường được gọi đơn giản là chơi cổ phiếu. Những nhà đầu tư coi cổ phiếu là sản phẩm và liên tục giao dịch nếu có mức tốt. 

2. Vì sao nên đầu tư cổ phiếu? 

• Kỳ vọng về mức lợi nhuận: Cũng giống như bất kỳ những hoạt động đầu tư nào khác. Mục đích chính khi quyết định đầu tư cổ phiếu là thu về lợi nhuận. Đa phần các nhà đầu tư cá nhân tham gia thị trường chứng khoán đều vì lý do này. Mục đích lớn nhất của họ là thu về lợi nhuận thông qua chênh lệch giá mua và giá bán.
• Nắm giữ quyền biểu quyết doanh nghiệp: Vượt ra khỏi mục đích lợi nhuận thông thường. Một số nhà đầu tư mua cổ phiếu còn với mục đích được nắm giữ quyền kiểm soát doanh nghiệp. Từ có tác động hoặc chi phối nhất định đến các hoạt động của doanh nghiệp.
• Là tài sản thanh khoản cao nhất chỉ sau tiền mặt: Khả năng thanh khoản cao của cổ phiếu giúp các nhà đầu tư có thể linh hoạt hơn cho những kế hoạch tài chính cá nhân. 
• Là kênh đầu tư linh hoạt, không yêu cầu vốn đầu tư cao: Đầu tư cổ phiếu không bắt buộc phải có số vốn lớn. Nhà đầu tư có thể bắt đầu từ những số tiền nhỏ đã có thể tham gia vào thị trường chứng khoán. Ngoài ra, thời gian sinh lời của cổ phiếu cũng linh hoạt và không kéo dài. Nhà đầu tư cần nắm giữ cổ phiếu ít nhất là 2 ngày. Ngay khi nhận thấy cổ phiếu đã tăng giá đạt mức kỳ vọng, nhà đầu tư có thể bán bất cứ lúc nào để thu lợi nhuận.

3. Đặc điểm của cổ phiếu là gì?

Nhà đầu tư nên nắm và hiểu rõ một số đặc điểm sau để hiểu rõ hơn về cổ phiếu trước khi quyết định đầu tư.

3.1 Không được hoàn vốn, không có kỳ hạn cố định

Cổ phiếu là minh chứng xác nhận vốn góp của nhà đầu tư cho phía doanh nghiệp. Do đó, nó sẽ không có kỳ hạn cố định. 

3.2 Cổ tức không cố định

Cổ tức nhà đầu tư nhận được phụ thuộc vào tình hình kinh doanh của doanh nghiệp. Do đó sẽ không cố định từ đầu đến cuối. Nhà đầu tư sẽ nhận được mức cổ tức lớn trong trường hợp kết quả kinh doanh tốt và ngược lại. Ngoài ra, nhà đầu tư cũng cần xác định sẽ không được hoàn lại số tiền đã góp ngay cả khi công ty hoạt động kém hiệu quả dẫn đến phá sản.

3.3 Giá cổ phiếu liên tục biến động 

Giá cổ phiếu bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố từ bên ngoài đến nội tại bên trong doanh nghiệp như: Tình hình kinh tế - tài chính, biến động trên thị trường chứng khoán, tình hình kinh doanh của doanh nghiệp,...Những yếu tố này tác động khiến giá cổ phiếu biến động liên tục tăng hoặc giảm.

3.4 Có tính thanh khoản

Cổ phiếu được xem là một trong những sản phẩm đầu tư có tính thanh khoản ở mức cao nhất hiện nay. Nhà đầu tư có thể dễ dàng bán cổ phiếu và nhận lại số tiền tương ứng.

3.5 Tính lưu thông

Tính lưu thông ở cổ phiếu có nghĩa là người sở hữu có thể tự do tặng hoặc trao quyền thừa kế cho người khác theo nhu cầu.

3.6 Tính rủi ro

Đầu tư cổ phiếu đồng nghĩa với việc nhà đầu tư chấp nhận đối mặt với rủi ro lớn. Do giá cổ phiếu thường xuyên biến động nên nếu lựa chọn thời điểm mua – bán không phù hợp, nguy cơ thua lỗ từ nhà đầu tư là rất cao. 

3.7 Tính tư bản giả

Tính tư bản giả của cổ phiếu tức là nó có giá trị tương đương tiền nhưng không phải là tiền. Giá trị của cổ phiếu chỉ thực sự được chuyển đổi thành tiền nếu người sở hữu thực hiện giao dịch mua - bán bán thành công.

4. Những rủi ro thường gặp khi đầu tư cổ phiếu

Một trong những đặc điểm của cổ phiếu là có tính rủi ro. Những rủi ro ấy đến từ những vấn đề như sau: 

4.1 Rủi ro giá hàng hóa:

Giá cả hàng hoá tác động đến xu hướng của người tiêu dùng. Nếu doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực sản xuất hay kinh doanh hàng hoá sẽ chịu tác động lớn khi giá hàng hoá thay đổi. 

4.2 Truyền thông:

Trong giai đoạn bùng nổ công nghệ số như ngày nay. Nếu không xử lý khéo léo các vấn đề liên quan đến truyền thông thì hệ quả đem lại sẽ rất nặng nề. Một mã cổ phiếu đang trên đà tăng trưởng nhưng có những thông tin bất lợi lan truyền nhanh chóng. Sẽ khiến giá cổ phiếu giảm sâu. Ví dụ điển hình có thể kể đến cuộc khủng hoảng nợ tại khu vực đồng tiền chung Euro vào năm 2010 và 2011 – gây ảnh hưởng lên toàn bộ nền kinh tế và chứng khoán toàn cầu.

4.3 Rủi ro xếp hạng:

Điểm xếp hạng trên bảng đánh giá từ các chuyên gia phân tích, điểm xếp hạng tín dụng,...là những chỉ số đánh giá vị thế của doanh nghiệp. Nếu doanh nghiệp có điểm xếp hạng thấp sẽ ảnh hưởng đến kết quả sản xuất kinh doanh. 

4.4 Rủi ro mất khả năng cạnh tranh:

Xu hướng kinh doanh ngày càng biến đổi. Nếu doanh nghiệp vẫn giữ nguyên mô hình, quy trình kinh doanh cũ sẽ khó bắt kịp thời đại và mất khả năng cạnh tranh trên thị trường. Tình hình hoạt động ảnh hưởng kéo theo nhiều hệ luỵ, trong đó bao gồm cả giá trị của cổ phần.

4.5 Rủi ro từ tác động chính sách kinh tế vĩ mô:

Sự thay đổi của các quyết sách từ chính phủ hạn chế hoạt động một công ty hoặc ngành sẽ gây nhiều ảnh hưởng bất lợi.
Ngoài ra, một số rủi ro pháp lý phổ biến khách cũng có thể xảy ra như: Các tiêu chuẩn, thuế suất, quy định mới theo từng ngành nghề,...

4.6 Rủi ro lạm phát và lãi suất:

Lãi suất tăng gây khó khăn cho các doanh nghiệp khi vay vốn duy trì hoạt động sản xuất kinh doanh. Chi phí vốn bị đội lên trong khi lợi nhuận lại giảm mạnh. Sự gia tăng lãi suất và lạm phát ảnh hưởng mạnh tới sức mua của người tiêu dùng yếu, dẫn đến suy thoái kinh tế.

5. Những thông tin cần biết trước khi đầu tư cổ phiếu

Nếu bạn là newbie và đang có ý định đầu tư cổ phiếu, đừng bỏ qua những thông tin sau đây để hiểu rõ hơn về thương vụ đầu tư sắp tới của mình.

5.1 Mệnh giá cổ phiếu là bao nhiêu? 

Căn cứ vào Luật Chứng khoán 2019 - Khoản 2, Điều 13 của Bộ quy định mệnh giá của cổ phiếu, chứng chỉ quỹ khi phát hành và chào bán sẽ tối thiểu là 10.000 đồng. Mệnh giá của trái phiếu là 100.000 đồng hoặc bội số của 100.000 đồng. 

Như vậy, những nhà đầu tư khi tham gia mua bán cần đảm bảo số tiền vốn tối thiểu phải bỏ ra, tùy theo quy định của Sàn Giao dịch Chứng khoán.

5.2 Thực hiện giao dịch mua - bán cổ phiếu ở đâu?

Việc mua bán cổ phiếu hợp pháp sẽ được thực hiện trên hầu hết các sàn giao dịch được thành lập theo quy định của pháp luật. Nhà đầu tư có thể mở nhiều tài khoản chứng khoán khác nhau, nhưng theo nguyên tắc mỗi 1 công ty chỉ mở 1 tài khoản giao dịch.

Hầu hết các sàn giao dịch chứng khoán hiện nay để thực hiện thao tác trực tuyến dễ dàng và hỗ trợ khách hàng mở tài khoản miễn phí. Bạn chỉ cần từ đủ 18 trở lên theo đúng quy định về năng lực trách nhiệm dân sự là có thể đăng ký để trở thành nhà đầu tư cổ phiếu.

5.3 Khi giao dịch cổ phiếu phải thanh toán những loại thuế, phí nào?

Thuế, phí khi giao dịch cổ phiếu bao gồm:

• Thuế suất: 0,1% trên giá bán chứng khoán/lần đối với mức thu nhập từ việc chuyển nhượng chứng khoán.
• Phí giao dịch chứng khoán: Tuỳ theo quy định của từng sàn giao dịch. Tuy nhiên, mức phí mua bán không được quá 5% giá trị của một giao dịch.
  

• Mức xử phạt khi gian lận trong giao dịch chứng khoán

Nếu phát hiện có gian lận khi tham gia giao dịch chứng khoán, người vi phạm sẽ phải chịu mức phạt tiền tối đa là 10 lần khoản thu trái pháp luật. Hoặc mức phạt cao nhất là 3 tỷ đồng nếu không có khoản thu nào trái pháp luật từ hành vi vi phạm. 

6. Top những phương pháp đầu tư chứng khoán phổ biến nhất hiện nay mang lại hiệu quả cao

Trong suốt chiều dài lịch sử thăng trầm, đã có rất nhiều phương pháp đầu tư chứng khoán được truyền lại. Chúng được đúc kết từ kinh nghiệm dày dặn của những nhà đầu tư, chuyen gia trong lĩnh vực chứng khoán.
Cùng khám phá và học hỏi những phương pháp đầu tư thú vị này nhé:

6.1. Đầu tư lướt sóng

Khác với đầu tư cổ phiếu thông thường, phương pháp “Lướt sóng” là thuật ngữ chỉ những giao dịch đầu tư ngắn hạn. Tận dụng từ sự biến động của thị trường và kiếm lợi nhuận từ chênh lệch giá cả. 

Đầu tư lướt sóng không phải phương pháp mới mà đã tồn tại trên thị trường chứng khoán trong thời gian dài. Với phương pháp này, các nhà đầu tư thông thường sẽ chỉ thu lợi nhuận nhỏ và phải thực hiện nhiều phiên giao dịch. Tuy nhiên, các đợt “sóng” thường không nhiều. Thời gian diễn ra ngắn nên cần nhanh chóng nắm bắt cơ hội. Đổi lại, nếu lướt sóng thành công trong một khoảng thời gian nhất định. Nhà đầu tư có thể thu về mức lợi nhuận cao hơn so với việc đầu tư dài hạn.

6.2. Đầu tư tăng trưởng

Đầu tư tăng trưởng tập trung vào việc gia tăng nguồn vốn. Nhiều nhà đầu tư lựa chọn cách mua cổ phiếu của các công ty mới và sau đó thu về lợi nhuận từ kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh. Phương pháp đầu tư này phù hợp với những công ty hoặc doanh nghiệp với quy mô vừa và nhỏ, tiềm năng phát triển tốt.

Nhà đầu tư chọn phương pháp này cần có khả năng phân tích đánh giá. Có cái nhìn xa về tiềm năng phát triển của công ty.

6.3. Đầu tư giá trị

Đầu tư giá trị là hoạt động mua các cổ phiếu có giá thấp hơn giá trị thực. Tính đến thời điểm hiện tại, Warren Buffett có lẽ là nhà đầu tư thành công nhất với phương pháp này. Sở hữu cổ phiếu sẽ mang đến quyền lợi, lợi nhuận và những lợi ích khác từ hoạt động kinh doanh của công ty.

6.4. Phương pháp đầu tư phân tích kỹ thuật

Phân tích kỹ thuật dựa vào các biểu đồ và mô hình để xác định xu hướng trong tương lai. Giúp nhà đầu tư có thêm thông tin xác định nên mua vào, bán ra hay giữ cổ phiếu trong một thời điểm nhất định. Phương pháp này thường sẽ phù hợp với các nhà đầu tư ngắn hạn.
Tuy nhiên, vẫn cần nhắc lại rằng thị trường chứng khoán biến đổi liên tục, nên việc phân tích các chỉ số cũng sẽ có nhiều thay đổi. Thông thường, nhà đầu tư lựa chọn phương pháp này cũng sẽ kết hợp thêm nhiều phương pháp phân tích khác để giảm rủi ro.

6.5. Phương pháp CANSLIM

CANSLIM là cụm từ được ghép từ chữ cái đầu tiên của những yếu tố quan trọng tạo nên sự thành công của cổ phiếu. Bao gồm:

• C: Current Quarterly Earnings Per Share - Tăng trưởng thu nhập ở quý hiện tại
• A: Annual earnings increase - Mức lợi nhuận tăng trưởng hằng năm
• N: New products, New Management, New Highs - Những thay đổi của doanh nghiệp như: Quản lý mới; Sản phẩm mới; Định hướng mới
• S: Supply and demand - Quan hệ Cung - Cầu của cổ phiếu trên thị trường. Được đo bằng khối lượng cổ phiếu giao dịch trong thời gian tăng giá.
• L: Leader or laggard? - Là người dẫn đầu hay những kẻ tụt hậu? Ý chỉ các nhà đầu tư nên mua những cổ phiếu của các doanh nghiệp đầu ngành.
• I: Institutional Sponsorship - Cổ phiếu của các công ty được sở hữu bởi các tổ chức tài chính, quỹ hỗ trợ, ngân hàng
• M: Market direction -  Định hướng tham gia thị trường khi nhận thấy giá trị cổ phiếu có xu hướng tăng

6.6. Đầu tư theo tâm lý đám đông

Tâm lý đám đông cũng tác động đến thị trường chứng khoán. Đầu tư theo tâm lý đám đông sẽ dựa vào sự ảnh hưởng từ cộng đồng đối với thị trường để đưa ra quyết định. Hầu hết những nhà đầu tư mới sẽ lựa chọn phương pháp đi theo đám đông để đảm bảo an toàn.

Tất nhiên không phải lúc nào đám đông cũng đúng. Ngay trong hoàn cảnh khủng hoảng, những nhà đầu tư tài năng vẫn luôn tìm ra được cơ hội đầu tư. Như câu nói nổi tiếng của Baron Rothschild - nhà quý tộc thế kỷ thứ 18: “Hãy mua khi cả thị trường đang đổ máu” đã thể hiện một cách ngắn gọn tư tưởng đầu tư đi ngược đám đông để thành công này.

Tuy nhiên, nếu là nhà đầu tư mới và không có nhiều kinh nghiệm. Phương pháp này sẽ giúp bạn phần nào có cảm giác an tâm và vững tin hơn khi quyết định đầu tư cổ phiếu.

Khó có thể đánh giá được đâu sẽ là phương pháp đầu tư chứng khoán hiệu quả nhất. Mỗi nhà đầu tư sẽ có những trải nghiệm riêng, cùng với việc tích lũy kiến thức và kinh nghiệm bản thân để tự đúc kết cho mình được phương pháp đầu tư phù hợp nhất.
Chúc các bạn thành công!