Vay thấu chi là hình thức vay vốn mới và thời gian gần đây được ngày càng nhiều các ngân hàng cung cấp để đáp ứng nhu cầu khách hàng. Bài viết sau đây, Jenfi sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn vay thấu chi là gì và những thông tin liên quan đến hình thức vay vốn này. 

1. Vay thấu chi là gì?

1.1 Khái niệm

Vay thấu chi (tiếng Anh: Overdraft) là một trong những hình thức cho vay vốn phổ biến hiện nay. Thấu chi là thuật ngữ chỉ một hạn mức tín dụng phía ngân hàng cấp cho khách hàng. Ngân hàng sẽ tạm ứng trước một hạn mức thấu chi tối đa tuỳ thuộc vào độ uy tín và lãi suất vay trên số tiền chi tiêu vượt hạn mức. Theo đó, khách hàng có thể chi tiêu vượt quá số tiền đang có trong tài khoản. 

Hiểu một cách đơn giản hơn, khi khách hàng sử dụng hình thức vay thấu chi, phía ngân hàng sẽ cho phép khách hàng chi tiêu vượt quá số tiền có trong tài khoản ngay cả trong trường hợp số dư tài khoản bằng 0. Số tiền vượt mức được gọi là “Hạn mức thấu chi”. Mỗi khi khách hàng chi tiêu vượt mức, phía ngân hàng sẽ tạm ứng và tính lãi suất vay trên số tiền tạm ứng đó cho đến khi khách hàng hoàn trả số tiền trên. Tất nhiên, nếu không sử dụng quá hạn mức thấu chi sẽ không bị tính lãi.

Ví dụ: Khách hàng Nguyễn Văn A đăng ký vay thấu chi tại ngân hàng B là 50 triệu đồng. Trong tài khoản của anh A đang có 10 triệu đồng. Đồng nghĩa rằng anh A có thể chi tiêu tối đa số tiền lên đến 60 triệu đồng, mặc dù số tiền anh đang có thực tế chỉ là 10 triệu.

Nếu anh A tiêu 30 triệu đồng, anh sẽ phải tính lãi 20 triệu theo quy định của ngân hàng và ngược lại, nếu chỉ chi tiêu trong khoảng 10 triệu đồng thực tế, anh sẽ không bị tính lãi.

1.2 Vay thấu chi có những hình thức nào?

Vay thấu chi hiện nay bao gồm 2 hình thức phổ biến chính như sau:

• Cần có tài sản đảm bảo: Vay thấu chi thế chấp
• Không cần có tài sản đảm bảo: Vay thấu chi tín chấp

Trong đó cụ thể như sau:

• Vay thấu chi thế chấp: Khách hàng cần có tài sản đảm bảo để đủ điều kiện đăng ký vay theo hình thức này. Hạn mức vay thấu chi thi thế chấp phụ thuộc vào giá trị tài sản đảm bảo và không giới hạn con số. Hiện nay, hầu hết khách hàng đăn sử dụng tài khoản tiết kiệm để đăng ký hình thức vay này. Ngoài ra cũng có nhiều loại tài sản khác như bất động sản, ô tô, máy móc thiết bị,...
• Vay thấu chi tín chấp: Với hình thức vay này, khách hàng không cần tài sản đảm bảo. Phía ngân hàng sẽ dựa vào lịch sử tín dụng của khách hàng để phê duyệt hạn mức vay (thông thường sẽ gấp khoảng 3 - 5 lần so với thu nhập hàng tháng)

Hầu hết khách hàng lựa chọn hình thức vay thấu chi tín chấp (không cần có tài sản đảm bảo) do điều kiện đăng ký đơn giản hơn. Hạn mức có thể không cao nhưng ít thủ tục và đặc biệt phù hợp với những đối tượng khách hàng cần vốn dự phòng gấp.

1.3 Vay thấu chi tính lãi suất như thế nào?

Một ưu điểm lớn của vay thấu chi được các chuyên gia kinh tế đánh giá cao về lợi ích cho khách hàng, đó chính là nếu không sử dụng sẽ không phải trả lãi. khách hàng sẽ chỉ phải thanh toán lãi cho số tiền chi tiêu vượt mức.
Lãi suất vay thấu chi được tính trên dư nợ giảm dần và số tiền, số ngày thực tế khách hàng sử dụng theo công thức sau:

Ví dụ:

Khách hàng Nguyễn văn A đang nợ thấu chi 7 triệu đồng, mức lãi suất ngân hàng quy định 25% và thời gian thấu chi thực tế là 30 ngày.

Theo công thức, anh A sẽ phải thanh toán lãi thấu chi như sau: (7000000 * 25%/360 * 30) = 145.833 đồng

1.4 Hạn mức được cấp thấu chi là bao nhiêu?

Tuỳ theo hình thức thấu chi (thế chấp hay tín chấp) mà hạn mức cấp cho khách hàng cũng khác nhau. 

Thông thường, nếu mở thấu chi tín chấp dựa trên chứng minh thu nhập, hạn mức được cấp sẽ nằm trong khoảng từ 3 - 5 lần thu nhập. Tuy nhiên, phía ngân hàng cũng sẽ dựa thêm những thông tin vay tín chấp cũng như dữ liệu sử dụng thẻ tín dụng của khách hàng từ trước đó.

Nếu vay thấu chi thế chấp, hạn mức sẽ nằm trong khoảng từ 90 - 95% sổ tiết kiệm hoặc khoảng 70% giá trị của tài sản như bất động sản, ô tô,...

1.5 Vay thấu chi trả gốc theo phương thức nào?

Thông thường, vay thấu chi sẽ có thời gian đáo hạn khoảng 12 tháng. Trong khoảng thời gian này, khách hàng được toàn quyền sử dụng nguồn kinh phí trong hạn mức được cấp và chưa cần hoàn lại gốc mà chỉ cần thanh toán lãi cho ngân hàng. 

Tuy nhiên, đến ngày cuối cùng của kỳ hạn 12 tháng, khách hàng phải tất toán đầy đủ toàn bộ cả gốc và lãi cho ngân hàng. 

1.6 Nếu vượt hạn mức thấu chi sẽ tính như thế nào?

Trường hợp khách hàng để dư nợ thấu chi vượt quá hạn mức, khách hàng có nghĩa vụ thanh toán phần vượt quá theo đúng thời gian quy định tuỳ ngân hàng. Dư nợ thấu chi lúc này bao gồm: Nợ gốc, lãi và các khoản chi phí liên quan.

Đặc biệt, khách hàng sẽ phải chấp nhận mức lãi khi vượt hạn mức thấu chi sẽ bị tính cao hơn so với mức lãi ban đầu. Hầu hết các ngân hàng áp dụng mức lãi khá cao (khoảng 150%) so với mức lãi suất trước thời điểm vượt hạn mức.

1.7 Ưu - nhược điểm của hình thức vay thấu chi

Cũng như bất kỳ hình thức vay vốn khác, vay thấu chi cũng tồn tại song song cả những điểm có lợi và bất lợi như sau:

Ưu điểm

• Chỉ tính lãi khi sử dụng, không tính lãi trên toàn bộ hạn mức thấu chi được cấp nếu khách hàng không chi tiêu. 
• Đáp ứng kịp thời nhu cầu sử dụng khi cần tiền gấp trong khoảng thời gian ngắn. Có sẵn hạn mức tín chấp để phòng ngừa khi cần sử dụng đột xuất. 
• Hình thức sử dụng linh hoạt, đơn giản: Rút tiền, quẹt thẻ, thanh toán hoá đơn hoặc chuyển sang tài khoản khác mà không cần đến những thủ tục rút tiền cho thẻ tín dụng.
• Tính bảo mật cao, lãi suất và các khoản phí được thông báo rõ ràng.
• Hạn mức đa dạng, tùy thuộc vào hình thức đăng ký vay của khách hàng.

Nhược điểm

• Điều kiện mở thẻ và thủ tục đăng ký khá nghiêm ngặt. Phía ngân hàng sẽ chỉ duyệt vay thấu chi cho những khách hàng có lịch sử tín dụng tốt đồng thời có đầy đủ những giấy tờ cần thiết theo quy định nghiêm ngặt tuỳ từng ngân hàng.
• Hạn mức thấp hơn vay tín chấp. Vay thấu chi tối đa được cấp hạn mức gấp 5 lần thu nhập trong khi vay tín chấp, con số này lên đến gấp từ 10 - 18 lần thu nhập của khách hàng.
• Lãi suất khá cao, cao hơn mức lãi suất vay thông thường khoảng 1,5 lần. 

1.8 Những ngân hàng đang cho vay thấu chi tại Việt Nam

Hiện nay, hầu hết các ngân hàng lớn ở Việt Nam đều đã triển khai hình thức cho vay thấu chi để đáp ứng nhu cầu của khách hàng. Hạn mức thấu chi và lãi suất tuỳ thuộc theo quy định từng đơn vị cụ thể. 

Bạn có thể tham khảo thông tin một số ngân hàng đang triển khai hình thức vay thấu chi sau đây:

2. Điều kiện và thủ tục đăng ký vay thấu chi

Trên thực tế, mỗi ngân hàng sẽ có những điều kiện khác nhau để xét điều kiện đăng ký cũng như duyệt hồ sơ vay của khách hàng. Sau đây sẽ là một số điều kiện và thủ tục cơ bản bạn cần chuẩn bị nếu có ý định đăng ký vay thấu chi.

2.1 Điều kiện để mở thấu chi

• Đủ 20 tuổi trở lên tính đến thời điểm đề nghị vay vốn và không quá 60 tuổi khi tính thời điểm đáo hạn thấu chi
• Có hộ khẩu hoặc tạm trú tại địa phương cùng địa bàn (tỉnh/thành phố) của ngân hàng mà khách hàng có dự định đăng ký vay.
• Có công việc ổn định. Chứng minh được thu nhập mỗi tháng bằng hợp đồng lao động hoặc tùy theo quy định từng ngân hàng
• Không có nợ xấu trong vòng 2 năm hoặc lưu vết trên CIC 

2.2 Thủ tục hồ sơ để mở thấu chi

Khi đã đáp ứng được đầy đủ các điều kiện để mở thấu chi, khách hàng cần chuẩn bị thêm một số loại giấy tờ sau:

• CMND/CCCD/Passport còn hiệu lực chứng minh khách hàng là công dân Việt Nam.
• Sổ hộ khẩu/Sổ tạm trú, KT3 hoặc các giấy tờ chứng minh nơi cư trú tương đương.
• Hợp đồng lao động, sao kê tài khoản ngân hàng, quyết định lương hoặc các giấy tờ chứng minh thu nhập tương đương.
• Các giấy tờ khác theo quy định của ngân hàng (Đơn đề nghị mở tài khoản, đề nghị cấp hạn mức,...)

3. Có nên vay thấu chi không và khi nào nên vay thấu chi?

Như chúng tôi đã nêu trong phần ưu - nhược điểm, hình thức vay thấu chi tồn tại cả những ưu điểm và bất cập cho khách hàng. Tùy vào nhu cầu vay vốn của mình mà khách hàng cân nhắc có nên vay thấu chi không và khi nào thì nên quyết định vay.

Theo các chuyên gia tài chính, hình thức vay thấu chi phù hợp với những người cần tiền gấp trong khoảng thời gian ngắn hoặc chưa tích lũy được khoản tiền dự phòng nhưng lại phải đối mặt với những tình huống phát sinh. Lúc này bạn có thể chủ động giải quyết tình huống và đặc biệt, nếu không chi tiêu phát sinh khách hàng cũng không bị tính lãi.

Ngược lại, những người không tự làm chủ được chi tiêu, hay tiêu tiền quá đà thì không nên sử dụng hình thức vay vốn này.

Và tất nhiên rằng, bất cứ ai có ý định vay vốn ngân hàng dù với bất kỳ hình thức nào cũng nên cân nhắc kỹ khả năng chi trả của mình. Nhất là khi hình thức vay thấu chi có lãi suất cao hơn các hình thức vay vốn khác khá nhiều. 

4. Một số câu hỏi thường gặp liên quan đến vay thấu chi

4.1 Khoản tiền thấu chi có chuyển khoản được không?

Có thể chuyển khoản được. Khách hàng có thể chuyển thấu chi trong tài khoản của mình sang cho tài khoản của người khác. Tuy nhiên, sẽ không chuyển được vào tài khoản cá nhân có đứng tên khách hàng đăng ký vay thấu chi.

4.2 Nếu để nợ quá hạn thấu chi thì có bị tính vào danh sách nợ xấu không?

Có. Theo quy định, nợ thấu chi vẫn được tính là một khoản vay tín chấp ngắn hạn và nếu khách hàng không thanh toán đúng hạn, thông tin nợ xấu cũng sẽ được ghi nhận trên CIC.

4.3 Vay thấu chi và thẻ tín dụng có khác nhau không?

Có khác nhau. Mặc dù cả hai đều có chung đặc điểm là được chi tiêu trước, hoàn tiền sau nhưng hình thức vay thấu chi và thẻ tín dụng vẫn có những khác biệt cơ bản. Cụ thể như sau:

Hy vọng những thông tin trong bài viết đã cung cấp đến bạn đọc câu đáp án chính xác và đầy đủ nhất cho câu hỏi “Vay thấu chi là gì”. Đây cũng là một trong những cách huy động vốn được nhiều người sử dụng. Để làm chủ tài chính cá nhân, từ đó giúp bạn có thêm kiến thức để tự cân nhắc và đưa ra nhận định mình có nên vay thấu chi hay không.