Mỗi kỳ kế toán, doanh nghiệp lại có thể phát sinh các nghiệp vụ giảm trừ doanh thu từ hoạt động kinh doanh sản phẩm, dịch vụ. Trong bài viết này, chúng tôi sẽ cùng bạn tìm hiểu rõ hơn về các khoản giảm trừ doanh thu và cách hạch toán trong doanh thu.

Các khoản giảm trừ doanh thu là gì? 

Doanh thu là toàn bộ số tiền thu được từ các hoạt động của doanh nghiệp. Bao gồm sản xuất kinh doanh, cung cấp hàng hoá dịch vụ,...hay bất kỳ hoạt động nào tạo ra nguồn tài chính.

Các khoản giảm trừ doanh thu là những khoản gây phát sinh, tác động tới doanh thu của doanh nghiệp theo mức giảm xuống tính theo kỳ kế toán. Tuỳ theo chế độ kế toán doanh nghiệp chọn áp dụng, các khoản giảm trừ sẽ được tính theo các phương pháp khác nhau.

Danh sách các khoản giảm trừ doanh thu của doanh nghiệp 

Chiết khấu thương mại

Chiết khấu thương mại là khoản tiền mà doanh nghiệp thực hiện những chương trình giảm giá khuyến mại cho khách hàng. Thông thường áp dụng với những khách hàng giao dịch với số lượng lớn. 

Người mua được hưởng chiết khấu thương mại cao hơn số tiền bán hàng ghi trên hoá đơn chốt lần cuối cùng. Doanh nghiệp cuối kỳ mới có thể xác định được số lượng hàng mà các nhà phân phối đã tiêu thụ. Lấy đây là căn cứ để xác định số chiết khấu thương mại phải thanh toán dựa trên doanh số sản phẩm đã tiêu thụ.

Hàng bán bị trả lại

Hàng bán bị trả lại (tiếng Anh: Sales Returns) là những sản phẩm đã có kế hoạch tiêu thụ nhưng bị trả. Nguyên nhân do không đạt yêu cầu về chất lượng, sai quy cách, chủng loại, không đáp ứng yêu cầu của khách hàng. 

Hàng bán bị trả lại làm giảm một phần doanh thu do bị khách hàng không nhận toàn bộ hàng hóa đã cung cấp. Khách hàng từ chối thanh toán chi phí như thỏa thuận ban đầu. Khi quyết định trả hàng, bên mua phải xuất hóa đơn đầu ra thể hiện giá trị số hàng trả lại. Thông tin trên hóa đơn ghi rõ nội dung về lý do trả hàng, số lượng và đối tượng hàng trả lại.

>>> Xem thêm: Vòng quay hàng tồn kho là gì? Bí mật cách tối ưu hàng tồn kho

Giảm giá hàng bán

Giảm giá hàng bán là khoản chi phí doanh nghiệp chấp nhận bị hao hụt doanh thu khi giảm giá cho khách hàng. Nguyên nhân do những sản phẩm, dịch vụ giảm giá thường không đảm bảo chất lượng như thỏa thuận trong hợp đồng đã kinh tế đã ký kết giữa hai bên..

Hạch toán các nghiệp vụ tổng quát

Hạch toán các nghiệp vụ tổng quát là hoạt động kế toán phải thực hiện hàng ngày. Thông thường bao gồm những hoạt động chính có thể kể đến như: Thu - chi tiền bán hàng; Nhập - xuất quỹ tiền mặt; Kê khai thuế; Bút toán báo cáo tài chính.

Các khoản thuế gián thu được tính trực tiếp trên doanh thu

Thuế gián thu là những khoản thuế thu với đối tượng là người tiêu dùng. Thông qua việc nộp thuế cho các hoạt động sản xuất kinh doanh. Thuế gián thu không trực tiếp tính vào thu nhập và tài sản của người nộp thuế mà tính gián tiếp thông qua giá cả hàng hoá dịch vụ. Hiện tại ở Việt Nam, một số loại thuế gián thu phổ biến có thể kể đến như sau: Thuế tiêu thụ đặc biệt; Thuế xuất - nhập khẩu; Thuế giá trị gia tăng ( Thuế GTGT),...

Thuế gián thu cũng là một trong những khoản giảm trừ doanh thu của doanh nghiệp. Trong trường hợp các khoản thuế được tính trực tiếp trên doanh thu, kế toán sẽ ghi nhận nghiệp vụ để ghi giảm doanh thu. Nhưng nếu trong kỳ kế toán không xác định được đầy đủ số thuế này tại thời điểm phát sinh giao dịch. Nghĩa vụ thuế lúc này được gộp chung vào TK 511 (Thông tin phân tích rõ thêm ở phần 2 phía dưới). 

Các loại tài khoản sử dụng để hạch toán những khoản giảm trừ doanh thu 

Theo thông tư số 200/2014/TT-BTC, tài khoản gốc 511 - Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ để xác định doanh hiện nay được chia thành 6 tài khoản cấp 2. Cụ thể như sau:

• TK 5211 – Chiết khấu thương mại.
• TK 5212 – Hàng bán bị trả lại.
• TK 5213 – Giảm giá hàng bán.
• TK 5114 – Doanh thu cho các hoạt động trợ giá, trợ cấp.
• TK 5117 – Doanh thu từ các hoạt động kinh doanh bất động sản đầu tư.
• TK 5118 – Doanh thu khác.

Các khoản giảm trừ doanh thu được tính vào Kết cầu tài khoản 521. Bao gồm:

• Bên nợ

• Số tiền chiết khấu thương mại phải hoàn thành thanh toán cho người mua hàng.
• Số lượng giảm giá hàng hóa bán phía doanh nghiệp đồng ý thanh toán cho người mua hàng.
• Doanh thu của hàng hóa bán bị trả lại, đã thanh toán lại tiền cho người mua hoặc trừ vào khoản phải thu khách hàng về sản phẩm, hàng hóa đã bán.

• Bên có

• Kết chuyển toàn bộ chiết khấu thương mại, giảm giá hàng hoá, doanh thu của sản phẩm bán bị trả lại sang tài khoản  511

Lưu ý: Tài khoản 521 là tài khoản không có số dư cuối kỳ.

Cách hạch toán những khoản giảm trừ doanh thu bạn cần biết

Hạch toán chiết khấu thương mại

Hạch toán chiết khấu thương mại được phân loại thành 2 trường hợp chính như sau:

Trường hợp 1 - Nếu doanh nghiệp sử dụng phương pháp khấu trừ để tính thuế GTGT. Khi phát sinh khoản chiết khấu  thương mại cho khách hàng mua hàng sẽ ghi: 

• Nợ TK 5211 – Tài khoản chiết khấu thương mại.
• Nợ TK 3331 – Tài khoản thuế GTGT phải nộp ghi giảm.
• Có TK 111,112,131 - Tổng giá trị chiết khấu phải thanh toán cho khách hàng.

Trường hợp 2 - Nếu doanh nghiệp sử dụng phương pháp tính thuế GTGT trực tiếp. hi phát sinh khoản chiết khấu  thương mại cho khách hàng mua hàng sẽ ghi: 

• Nợ TK 5211 – Tài khoản chiết khấu thương mại.
• Có TK 111,112,131 - Tổng giá trị chiết khấu phải thanh toán cho khách hàng.

Hạch toán giảm giá hàng bán

Tương tự như hạch toán chiết khấu thương mại. Hạch toán giảm giá hàng bán cũng được chia thành 2 trường hợp chính sau đây:

Trường hợp 1 - Doanh nghiệp lựa chọn tính thuế GTGT theo phương pháp khấu trừ

• Nợ TK 5213 - Giảm giá hàng bán cho khách hàng.
• Nợ TK 3331 - Thuế GTGT phải nộp ghi nhận nay ghi giảm.

Trường hợp 2 - Doanh nghiệp lựa chọn tính thuế GTGT theo phương pháp trực tiếp

• Nợ TK 5213 - Giảm giá hàng bán cho khách hàng.
• Có TK 111, 112, 131 - Tổng giá trị giảm cho khách hàng.

Hạch toán hàng bán bị trả lại

Trường hợp 1 - Doanh nghiệp tính thuế GTGT theo phương pháp khấu trừ

• Nợ TK 5212 - Doanh thu hàng hóa bán bị trả lại.
• Nợ TK 3331 - Thuế GTGT phải nộp được ghi nhận nay ghi giảm.
• Có TK 111,112,131 - Tổng giá trị hàng hóa bán bị trả lại.

Trường hợp 2 - Doanh nghiệp tính thuế GTGT theo phương pháp trực tiếp

• Nợ TK 5212 - Doanh thu của hàng bán bị trả lại
• Có TK 111,112,131 - Tổng doanh thu bán hàng hóa bị trả lại (Bao gồm cả các khoản thuế)

Trường hợp khác, phản ánh giá trị hàng hóa nhập lại đồng thời ghi giảm giá vốn của hàng hóa nhập lại kho:

• Nợ TK 156 - Giá trị hàng hóa bị trả lại nhập kho.
• Có TK 632 – Giá vốn hàng bán (ghi nhận giảm).

Bút toán kết chuyển cuối kỳ các khoản giảm trừ doanh thu

Bút toán kết chuyển cuối kỳ khoản giảm trừ doanh thu được thực hiện vào mỗi cuối kỳ kế toán. Kế toán viên thực hiện những bút toán kết chuyển khoản giảm trừ doanh thu cho phía người mua. Bao gồm các hoạt động sau đây: Chiết khấu thương mại, giảm giá hàng bán,...để tính doanh thu thuần.

Bút toán được ghi như sau:

• Nợ TK 511 - Các khoản giảm trừ doanh thu từ hoạt động bán hàng và cung cấp dịch vụ
• Có TK 5211 - Chiết khấu thương mại.
• Có TK 5213 - Giảm giá hàng bán.
• Có TK 5212 - Hàng hoá bán ra bị trả lại.

Trên đây là toàn bộ nội dung bài viết cùng  bạn tìm hiểu sâu hơn về chủ đề các khoản giảm trừ doanh thu và cách hạch toán trong doanh thu. Hy vọng bài viết mang đến những nội dung hữu ích dành cho bạn tham khảo.