Tất toán là một trong những thuật ngữ phổ biến liên quan đến ngân hàng hay các tổ chức tài chính. Tất toán được nhắc đến như một thuật ngữ thông dụng mà hầu hết các giao dịch ngân hàng đều cần đến. Vậy tất toán là gì? Cùng Jenfi tìm hiểu trong bài viết sau nhé.

1. Tất toán là gì?

1.1 Tất toán là gì?

Thuật ngữ “Tất toán” trong tiếng Anh là Final settlement - Là hành động kết thúc những giao dịch hay hợp đồng giao kết giữa các bên. Hiểu một cách đơn giản hơn, tất toán chính là hành động thanh toán trọn vẹn hay toàn bộ để kết thúc giao dịch đã ký kết trước đó.

Ví dụ như thanh toán hết khoản vay nợ ngân hàng, rút hết tài khoản tiết kiệm hay kết thúc kỳ hạn gửi tiền. Giống như việc kết thúc một mối quan hệ, khi tất toán một điều gì đó, đồng nghĩa với việc sẽ kết thúc những ràng buộc liên hệ trong tương lai.

Khi tất toán, các bên phải hoàn thành mọi nghĩa vụ đúng như đã ký kết (ví dụ: Ngân hàng thành toán các khoản lãi suất tiết kiệm và tiền gốc; Khách hàng thanh toán hết các khoản vay nợ,...) mới có thể kết thúc hợp đồng. 

1.2 Vai trò của tất toán

Tất toán là dấu mốc đánh dấu các bên cùng hoàn tất nghĩa vụ, kết thúc một cuộc giao dịch hợp pháp. Ngân hàng hoặc khách hàng sẽ trực tiếp hoàn thành xong công việc trả nợ của mình để kết thúc hợp đồng. Tất toán là thủ tục xác nhận hợp pháp sự hoàn thành nghĩa vụ của các bên liên quan.

1.3 Thủ tục tất toán

Tuỳ theo yêu cầu của ngân hàng hay tổ chức tín dụng nhất định, thủ tục tất toán có thể khác nhau đôi chút. Tuy nhiên, thông thường khách hàng sẽ cần chuẩn bị những giấy tờ như: Hợp đồng ký kết từ khi bắt đầu giao dịch; Căn cước công dân,...Khách hàng mang theo các hồ sơ liên quan đến ngân hàng để nhân viên ngân hàng kiểm tra lại những thông tin: Khoản vay, số tiền cần phải thanh toán bao gồm tiền gốc còn lại, lãi, phí…

Đa phần tất toán sẽ cần có thời gian để xác minh thông tin từ các bên liên quan. Vì vậy, khách hàng nên hẹn trước thời gian cụ thể với ngân hàng để thủ tục tất toán của mình được diễn ra nhanh chóng và thuận lợi hơn. 

2. Phân loại các hình thức tất toán phổ biến hiện nay

Hiện nay, có rất nhiều loại tất toán với những cách vận hành khác nhau.

Một số hình thức tất toán phổ biến hiện nay như sau:

• Tất toán tài khoản
• Tất toán khoản vay
• Tất toán trước hạn
• Tất toán tài khoản tiết kiệm

2.1 Tất toán tài khoản:

Đây là hình thức khách hàng kết thúc hoàn toàn những giao dịch liên quan tại ngân hàng và không có nhu cầu sử dụng tài khoản này nữa.
Tuỳ từng loại tài khoản và nhu cầu của khách hàng sẽ có những thời điểm tất toán tài khoản khác nhau. Thường sẽ là 2 loại tất toán tài khoản như sau đây:

Tất toán tài khoản tiền gửi có kỳ hạn: Ngân hàng và khách hàng thỏa thuận thanh toán trong một khoảng thời gian nhất định. Đúng thời gian như giao ước, khách hàng được rút tiền gốc và lãi và có quyền yêu cầu đóng tài khoản nếu muốn. Nếu rút tiền trước kỳ hạn thì lãi suất tiết kiệm sẽ áp dụng ở mức thấp hơn. Vì thế cần cân nhắc kỹ nếu muốn rút tiền trước kỳ hạn nhé.

Tất toán tài khoản tiền gửi không kỳ hạn: Đây là tài khoản thỏa thuận trước sẽ không có yêu cầu về thời gian gửi. Khách hàng được quyền rút bất kỳ lúc nào cũng được mà không cần báo trước mà không gặp bất kỳ ràng buộc nào.

2.2 Tất toán khoản vay:

Tất toán khoản vay là thời điểm khách hàng thanh toán toàn bộ khoản vay cho ngân hàng. Khách hàng có thể thực hiện thủ tục này trước thời gian mà không phải chờ đến đúng ngày được ký trên hợp đồng.

2.3 Tất toán trước hạn:

Tất toán trước hạn là hành động khách hàng kết thúc các giao dịch trước thời gian thỏa thuận trong hợp đồng. Thường là hợp đồng vay tiền. Việc trả trước hạn được coi như khách hàng đang phá vỡ hợp đồng và sẽ phải thanh toán phí theo quy định. Phí phạt hợp đồng tùy thuộc vào thời gian mà khách hàng tất toán và cũng tùy thuộc vào quy định từng ngân hàng.

2.4 Tất toán tài khoản tiết kiệm:

Là giao dịch vay tiền khi khách hàng sở hữu sổ tiết kiệm tại ngân hàng. Nếu khách hàng có nhu cầu vay tiền và sử dụng sổ tiết kiệm của mình để vay thì nhân viên tín dụng sẽ làm hồ sơ cho khách hàng. Lúc này, giao dịch vay tiền giữa khách hàng và ngân hàng sẽ kết thúc khi tới ngày đáo hạn. 

3. Thời gian tất toán và thời gian đáo hạn sổ tiết kiệm là gì?

Thời gian tất toán và Thời gian đáo hạn là hai thuật ngữ khá nhiều người nhầm lẫn. Cùng phân tích để hiểu rõ về hai khái niệm phổ biến trong giao dịch ngân hàng này nhé.

3.1 Thời gian đáo hạn sổ tiết kiệm

Thời gian đáo hạn là thời điểm cuối cùng mà tài khoản tiết kiệm của bạn được tính kể từ ngày bắt đầu làm sổ tiết kiệm tại ngân hàng. Không chỉ là sổ tiết kiệm, các giao dục tín dụng khác tại ngân hàng cũng có thời hạn đáo hạn là hạn cuối cùng để các bên liên quan thanh toán các khoản nợ.

Thông thường nếu bạn bắt đầu gửi tiết kiệm vào thời điểm ngày đầu tháng hoặc cuối tháng của tháng này thì ngày đáo hạn cũng chính là thời điểm tương ứng với kỳ hạn đó. Nếu gửi tiết kiệm vào ngày trong tháng, ngày đáo hạn sẽ chính là ngày đó tương ứng với kỳ hạn. Ví dụ như bạn mở tài khoản tiết kiệm vào ngày 01/0/2021 kỳ hạn 12 tháng thì ngày 01/01/2022 là ngày đáo hạn tương ứng.

3.2 Thời gian tất toán sổ tiết kiệm

Thời gian tất toán sổ tiết kiệm là thời điểm khách hàng rút tiền toàn bộ số tiền. Bao gồm cả lãi và gốc từ sổ tiết kiệm khi đến một thời điểm nhất định. Khách hàng kết thúc giao dịch gửi tiết kiệm, đóng tài khoản tại ngân hàng và nhận về toàn bộ số tiền gốc, tiền lãi như thoả thuận.

Thông thường, với hình thức gửi tiết kiệm không kỳ hạn, khách hàng có thể tất toán tại bất kỳ thời điểm nào. Còn với trường hợp gửi có kỳ hạn, thời gian tất toán sẽ trùng với ngày đáo hạn sổ tiết kiệm. Nếu bạn chưa muốn tất toán thì có thể cân nhắc làm thủ tục tái tục để tiếp tục gửi và hưởng mức lãi suất ưu đãi theo quy định.
Trường hợp khách hàng muốn tất toán sổ tiết kiệm trước thời hạn vẫn có thể rút được. Tuy nhiên cần cân nhắc về quyền lợi của mình. Theo quy định, nếu rút trước thời hạn khách hàng sẽ không được hưởng mức ưu đãi ban đầu mà lãi suất lúc này sẽ thấp hơn, về mức gửi không kỳ hạn. 

3.3 Vậy chúng ta có nên tất toán trước hạn?

Do đó nếu không thật sự cần thiết, khách hàng nên tất toán vào ngày đáo hạn để đảm bảo được hưởng mức lãi suất tối ưu nhất. Ngoài ra, khách hàng cũng nên xác định nhu cầu của mình trước khi gửi tiết kiệm. Nếu thu nhập chưa ổn định thì phương án tốt nhất là gửi tiết kiệm có kỳ hạn ngắn để thời gian đáo hạn nhanh hơn và tất toán sớm hơn.

Tất toán tài khoản tiết kiệm được chia thành nhiều loại như: Tất toán tài khoản tiết kiệm trước hạn; Tất toán tài khoản tiết kiệm đúng hạn; Tất toán quá hạn

4. Phân biệt tất toán và đáo hạn khoản vay

Chúng ta vừa tìm hiểu về 2 khái niệm “Tất toán” và “Đáo hạn”. Vậy 2 thuật ngữ này có gì giống nhau và khác nhau? 

Về cơ bản, tất toán và đáo hạn khoản vay giống nhau khi cả hai đều là thời điểm khách hàng và ngân hàng hoàn tất hợp đồng vay.
Tuy nhiên, nếu như tất toán là dấu mốc cho việc hoàn tất, kết thúc hợp đồng vay thì đáo hạn là thời điểm khách hàng sẽ tiếp tục giao kết một hợp đồng mới với ngân hàng.

5. FAQ về tất toán

• Tất toán có mất phí không?

Nếu khách hàng tất toán khoản vay trước hạn sẽ phải thanh toán một khoản phí tất toán trước hạn.

Phí tất toán lúc này giống như một khoản tiền phạt đối với khách hàng tiến hành thanh toán khoản nợ trước thời gian thỏa thuận. Mức phí phạt áp dụng còn tùy thuộc vào quy định của từng ngân hàng. Thông thường trong khoảng khoảng từ 1 - 5%/năm trên tổng tiền trả nợ trước, tùy vào thời gian trả sớm hơn.

• Tự động tất toán là gì?

Tự động tất toán là quá trình ngân hàng cộng dồn tiền lãi vào tiền gốc gửi tiết kiệm của khách hàng. Sau đó tiếp tục duy trì giao dịch gửi tiết kiệm của khách hàng với kỳ hạn và lãi suất như cũ. Tự động tất toán xảy ra khi khách hàng không tự tất toán đúng ngày đáo hạn

• Hoá đơn tất toán là gì?

Đây là hóa đơn khách hàng sẽ nhận về khi hoàn tất thủ tục tất toán tại phòng giao dịch của ngân hàng. Nếu thực hiện tất toán online trên ứng dụng Internet Banking, khách hàng cần nhập mã OTP để xác định tất toán.

Hy vọng Jenfi đã giúp bạn hiểu rõ hơn tất toán là gì cũng như các thuật ngữ liên quan đến tất toán, đáo hạn,...Từ đó cân nhắc những kế hoạch tài chính cá nhân trong tương lai để có được lợi ích tối ưu nhất trong những giao dịch với ngân hàng.