Là một trong bốn báo cáo tài chính quan trọng của doanh nghiệp, bảng cân đối kế toán giúp công ty hiểu sâu sắc về sức khỏe tài chính của mình và ra quyết định tài chính thông minh hơn. Vậy, lập bảng cân đối kế toán cần theo những quy tắc nào?

Cùng Jenfi Capital hiểu rõ về Bảng cân đối kế toán và tải ngay mẫu báo cáo trong bài sau.

1. Bảng cân đối kế toán là gì? Balance sheet là gì?

Bảng cân đối kế toán là một báo cáo tài chính của doanh nghiệp, bao gồm các thông tin về tài sản hiện có, nợ phải trả và vốn cổ đông tại một thời điểm cụ thể.

Bảng cân đối kế toán cung cấp một bức tranh tổng thể về tình hình tài chính của công ty, đây là một trong bốn báo cáo tài chính chính doanh nghiệp thường gặp, bên cạnh báo cáo thu nhập, báo cáo lưu chuyển tiền tệ và báo cáo thay đổi vốn chủ sở hữu.

2. Ý nghĩa của Bảng cân đối kế toán là gì

Bảng cân đối kế toán đóng vai trò quan trọng cho cả nội bộ công ty và các bên liên quan như nhà đầu tư, ngân hàng, tổ chức huy động vốn.

Giúp hiểu rõ hơn về tình hình tài chính 

Thứ nhất, bảng cân đối kế toán cung cấp một cái nhìn tổng quan về tình hình tài chính của công ty tại một thời điểm cụ thể. 

Với thông tin trong bảng báo cáo, các bên liên quan sẽ biết được công ty hiện đang sở hữu những gì (tài sản), nợ những gì (nợ phải trả) và cổ phần của cổ đông hiện tại ra sao (vốn chủ sở hữu của cổ đông).

Giúp đánh giá năng lực thanh toán nợ

Thứ hai, bảng cân đối kế toán giúp nhà đầu tư, ngân hàng đánh giá tính thanh khoản, khả năng thanh toán và tình hình ổn định tài chính của công ty. 

Ví dụ: khi bạn cần vay vốn ngắn hạn, ngân hàng có thể so sánh tài sản ngắn hạn của công ty ( tiền mặt và các khoản phải thu) với các khoản nợ ngắn hạn (chẳng hạn như các khoản phải trả và nợ ngắn hạn), để đánh giá liệu công ty của bạn có đủ thanh khoản để trả khoản nợ ngắn hạn của mình hay không.

Trong trường hợp khác, bạn muốn huy động vốn đầu tư mạo hiểm, nhà đầu tư có thể so sánh tổng nợ phải trả của công ty với tổng tài sản để biết tình hình tài chính công ty của bạn đang ổn định hay không.

Giúp phân tích chuyên sâu về sức khỏe tài chính

Thứ ba, bảng cân đối kế toán được sử dụng làm cơ sở để tính toán các chỉ số quan trọng khác, ví dụ tỷ lệ nợ trên vốn chủ sở hữu (D/E – Debt to Equity Ratio) và lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu (Return On Equity – ROE). 

Các chỉ số này giúp hiểu rõ hơn về hiệu suất và triển vọng tài chính của công ty trong tương lai.

3. Các thành phần chính trong Bảng cân đối kế toán

Bảng cân đối kế toán được chia thành ba thành phần chính: tài sản, nợ phải trả và vốn chủ sở hữu. 

Tài sản

Tài sản thể hiện những gì công ty sở hữu hoặc có quyền kiểm soát. Tài sản có thể được chia thành hai loại: tài sản hữu hình và tài sản vô hình. 

Tài sản hữu hình là tài sản vật chất, chẳng hạn như đất đai, tài sản, thiết bị và hàng tồn kho. Những tài sản này có thể được nhìn thấy và chạm vào, và chúng có giá trị tiền tệ thường dựa trên giá trị thị trường, chi phí hoặc giá trị sổ sách của chúng.

Ví dụ về tài sản hữu hình của doanh nghiệp bao gồm đất đai, tòa nhà, máy móc, thiết bị, tiền mặt, đồ dùng văn phòng, hàng tồn kho và chứng khoán có thể bán được. 

Tài sản vô hình là tài sản phi vật chất đại diện cho những thứ như nhận diện thương hiệu, sở hữu trí tuệ và mối quan hệ khách hàng. 

Ví dụ về tài sản vô hình của doanh nghiệp bao gồm nhãn hiệu, bằng sáng chế, bản quyền, sự công nhận thương hiệu và mối quan hệ khách hàng.

Những tài sản này thường không dễ định lượng vì chúng không có sự hiện diện thực tế hoặc giá trị thị trường rõ ràng. Tuy nhiên, chúng được coi là có giá trị vì chúng đóng góp vào sự thành công và lợi nhuận lâu dài của công ty.

Nợ phải trả

Nợ phải trả là những gì công ty nợ các bên khác và là thành phần chính của bảng cân đối kế toán. Nợ phải trả có thể được chia thành hai loại: nợ ngắn hạn và nợ dài hạn.

Nợ ngắn hạn là các khoản nợ đến hạn trong vòng một năm hoặc ít hơn và phải được thanh toán bằng tài sản lưu động. 

Ví dụ về các khoản nợ ngắn hạn bao gồm các khoản phải trả, chi phí tích lũy và các khoản vay ngắn hạn.

Nợ dài hạn là các khoản nợ đến hạn với thời gian hơn một năm.. Những khoản nợ dài hạn thường đòi hỏi doanh nghiệp phải lập kế hoạch và quản lý tài chính dài hạn để thanh toán. 

Ví dụ về các khoản nợ dài hạn bao gồm các khoản vay dài hạn, vay thế chấp dài hạn, trái phiếu doanh nghiệp.

Vốn chủ sở hữu

Vốn chủ sở hữu là một phần tài sản ròng của công ty thuộc về chủ sở hữu hoặc cổ đông và đây là giá trị còn lại của doanh nghiệp sau khi hạch toán tất cả các khoản nợ trên bảng cân đối kế toán. Vốn chủ sở hữu có thể được chia thành hai thành phần chính: cổ phiếu phổ thông và thu nhập giữ lại.

Cổ phiếu phổ thông là khoản đầu tư ban đầu của cổ đông để đổi lấy quyền sở hữu trong công ty. Khoản đầu tư này được ghi nhận trên bảng cân đối kế toán dưới dạng mệnh giá của cổ phiếu đã phát hành.

Thu nhập giữ lại là phần thu nhập của công ty được giữ lại thay vì chi trả dưới dạng cổ tức cho các cổ đông. Lợi nhuận giữ lại thường được dùng cho các mục đích như tăng trưởng, trả nợ hoặc đầu tư vào các dự án mới. Thu nhập giữ lại thường được sử dụng như một thước đo sức khỏe tài chính và sự ổn định của công ty.

4. Lập và trình bày bảng cân đối kế toán

Việc lập và trình bày bảng cân đối kế toán phải tuân thủ các nguyên tắc kế toán và hướng dẫn kế toán để đảm bảo thông tin chính xác, đáng tin cậy và hữu ích cho các bên liên quan. 

Các nguyên tắc kế toán

Một số nguyên tắc cần tuân thủ khi lập bảng cân đối kế toán bao gồm:

• Tính nhất quán: Công ty nên sử dụng các phương pháp và nguyên tắc kế toán nhất quán từ niên độ kế toán này sang niên độ kế toán khác để đảm bảo khả năng so sánh giữa các báo cáo tài chính.
• Tính trọng yếu: Chỉ các khoản mục quan trọng mới được báo cáo trên bảng cân đối kế toán và các khoản mục không trọng yếu có thể bị loại trừ.
• Kế toán dồn tích: Bảng cân đối kế toán phải được lập bằng cách sử dụng phương pháp kế toán dồn tích, ghi nhận doanh thu và chi phí khi chúng phát sinh, bất kể thời điểm nhận hoặc thanh toán.
• Định giá: Tài sản và nợ phải trả phải được báo cáo theo giá trị hợp lý, là số tiền sẽ nhận được khi bán hoặc thanh toán để thanh toán nợ.
• Trình bày riêng biệt tài sản và nợ phải trả: Tài sản và nợ phải trả nên được trình bày riêng biệt để cung cấp một bức tranh rõ ràng về tình hình tài chính của công ty.

Nhìn chung, việc tuân theo các nguyên tắc và hướng dẫn kế toán này giúp đảm bảo rằng bảng cân đối kế toán cung cấp sự thể hiện chính xác và hữu ích về tình hình tài chính của công ty cho các bên liên quan.

Trình bày bảng cân đối kế toán

Bảng cân đối kế toán có thể được trình bày ở dạng ngang hoặc dọc. 

• Trong bảng cân đối kế toán theo chiều ngang, tài sản nằm ở phía bên trái và các khoản mục nợ phải trả và vốn chủ sở hữu ở bên phải. 
• Trong bảng cân đối kế toán theo chiều dọc, tài sản được trình bày ở trên cùng và nợ phải trả và các khoản mục vốn chủ sở hữu được trình bày bên dưới. 

Tải ngay Mẫu Bảng Cân Đối Kế Toán Theo Thông Tư 200

5. Sai lầm phổ biến nên tránh khi lập bảng cân đối kế toán 

Có một số sai lầm phổ biến nên tránh khi lập bảng cân đối kế toán để đảm bảo tính chính xác và hữu ích cho các bên liên quan. Một số trong những sai lầm này bao gồm:

• Thông tin không đầy đủ hoặc không chính xác: Đảm bảo tất cả thông tin cần thiết được đưa vào và báo cáo chính xác. Thiếu sót hoặc sai sót trong thông tin có thể dẫn đến kết luận không chính xác về tình hình tài chính của công ty.
• Phân loại sai tài sản và nợ phải trả: Đảm bảo rằng các khoản mục được phân loại chính xác là tài sản hoặc nợ phải trả trong các danh mục tương ứng và trình tự trình bày phù hợp với chuẩn mực kế toán.
• Không tính đến tất cả các khoản nợ: Tất cả các khoản nợ được tính, bao gồm mọi khoản nợ chưa thanh toán hoặc nghĩa vụ pháp lý, để cung cấp một bức tranh chính xác về các nghĩa vụ tài chính của công ty.
• Nói quá hoặc đánh giá thấp tài sản và nợ phải trả: Tài sản và nợ phải trả được đánh giá đúng để tránh nói quá hoặc đánh giá thấp tình hình tài chính của công ty.
• Bỏ qua việc đối chiếu các tài khoản: Đối chiếu tất cả các tài khoản để đảm bảo rằng số tiền được báo cáo chính xác và cập nhật kịp thời.

6. Câu hỏi thường gặp

Bảng cân đối kế toán là gì?

Bảng cân đối kế toán là một báo cáo tài chính cung cấp ảnh chụp nhanh về tình hình tài chính của công ty tại một thời điểm cụ thể, liệt kê tài sản, nợ phải trả và vốn chủ sở hữu.

Tại sao bảng cân đối lại quan trọng? 

Bảng cân đối kế toán giúp các bên liên quan hiểu được tình hình tài chính của một công ty bằng cách cung cấp một bức tranh rõ ràng về tài sản và nợ phải trả cũng như sự đóng góp tương đối của vốn chủ sở hữu vào tình hình tài chính tổng thể.

Sự khác biệt giữa tài sản và nợ phải trả là gì? 

Tài sản là những thứ mà công ty sở hữu hoặc có quyền sử dụng để tạo ra lợi ích kinh tế trong tương lai, trong khi nợ phải trả là nghĩa vụ mà công ty nợ người khác, chẳng hạn như khoản vay, tài khoản phải trả và thuế.

Vốn chủ sở hữu là gì? 

Vốn chủ sở hữu đại diện cho phần tài sản của công ty thuộc về chủ sở hữu hoặc cổ đông sau khi tất cả các khoản nợ đã được thanh toán.

Một số mục điển hình trên bảng cân đối kế toán là gì? 

Các mục điển hình trên bảng cân đối kế toán bao gồm tài sản lưu động, tài sản cố định, nợ ngắn hạn, nợ dài hạn và vốn chủ sở hữu.

Chủ đề liên quan: Báo cáo tài chính, Kế toán, Nợ ngắn hạn, Phân tích tài chính, Quản lý tài chính, Chỉ số tài chính, Kế hoạch tài chính, Mô hình tài chính