Cập nhật: 2023

Tỷ suất lợi nhuận là một trong những số liệu quan trọng nhất trong việc đánh giá tình trạng doanh nghiệp của bạn. Chỉ số này còn giúp đánh giá và kiểm tra được tính logic đằng sau các chiến lược bán hàng và ngân sách của bạn. Con số này được báo cáo dưới dạng tỷ lệ và cho thấy tổng doanh thu của bạn mang lại lợi nhuận so với việc trả chi phí hoạt động.

Trong bài viết này, hãy cùng Jenfi Capital tìm hiểu về khái niệm tỷ suất lợi nhuận là gì, và công thức để tính tỷ suất lợi nhuận trong kinh doanh. Qua đó, bạn sẽ biết cách để kiểm soát và tối ưu dòng tiền của mình nhằm hướng đến việc tăng trưởng lợi nhuận tốt hơn.

1. Tỷ suất lợi nhuận là gì? Khái niệm & định nghĩa

ROS được viết tắt từ thuật ngữ tiếng Anh Return On Sales, nghĩa tiếng Việt là tỷ suất lợi nhuận.

Tỷ suất lợi nhuận là một đơn vị tài chính đo lường số tiền lãi mà một công ty tạo ra khi bán hàng so với chi phí hoặc chi phí hoạt động trong cùng thời kỳ. Các thuật ngữ phổ biến khác cho ROS bao gồm lợi tức từ hoạt động bán hàng hoặc tỷ lệ hiệu quả.

Tỷ suất lợi nhuận (ROS) trên doanh số cao hơn là 1 điều tích cực vì điều đó đồng nghĩa với hiệu quả hoạt động cao hơn. ROS giảm có thể là một dấu hiệu của sự suy yếu tài chính.

Các công ty liệt kê ROS của họ trên báo cáo thu nhập của họ. Báo cáo tài chính này nêu chi tiết tổng doanh thu, chi phí và thua lỗ của công ty trong một khoảng thời gian cụ thể để hiển thị lợi nhuận ròng (hoặc lỗ ròng) của công ty.

Theo thời gian, bạn muốn ROS của mình tăng lên vì tỷ lệ cao hơn có nghĩa là lợi nhuận nhiều hơn. ROS của bạn là một điểm dữ liệu quan trọng để công ty của bạn theo dõi, vì vậy hãy đi vào cách bạn có thể tính toán lợi nhuận bán hàng cho doanh nghiệp của mình và con số được sử dụng để làm gì.

2. Công thức tính tỷ suất lợi nhuận trên doanh thu 

Người chủ doanh nghiệp cần chủ động trong việc nắm bắt tình hình kinh doanh và phát triển của một doanh nghiệp. Tỷ suất lợi nhuận sẽ giúp cho chủ doanh nghiệp biết được chính xác số vốn bỏ ra và lợi nhuận thu vào. Để làm được điều đó, cần có công thức để tính tỷ suất lợi nhuận, cụ thể:

Để tính lợi nhuận trên doanh thu (ROS), ta chia lợi nhuận hoạt động cho doanh thu thuần trong kỳ báo cáo.

Lợi nhuận hoạt động được tính bằng cách lấy doanh thu thuần trừ cho chi phí.

Ví dụ: nếu doanh thu ròng là 100 triệu VND và chi phí là 50 triệu VND, thì lợi nhuận hoạt động là 50 triệu. Sau đó, chia lợi nhuận hoạt động là 50 triệu cho doanh thu thuần là 100 triệu, ta có tỷ suất lợi nhuận trên doanh thu (ROS) là 0,5 hay 50%.

Vậy ý nghĩa của công thức này để làm gì?

Đơn giản chính là giúp cho doanh nghiệp có những phương án kịp thời điều chỉnh về hoạt động kinh doanh, nhằm cải thiện hiệu quả và tối ưu dòng tiền của doanh nghiệp. 

3. Vì sao tỷ suất lợi nhuận lại quan trọng? 

Tỷ suất lợi nhuận (ROS) là một trong những con số đơn giản nhất để xác định hiệu suất tổng thể của công ty. Các bên liên quan và nhà đầu tư thường quan tâm đến số liệu này vì nó cung cấp cái nhìn tổng quan chính xác về tiềm năng tái đầu tư của công ty, khả năng trả lại các khoản vay và cổ tức tiềm năng.

ROS cũng là một trong những con số đáng tin cậy hơn để đo lường hiệu suất hàng năm. Doanh thu và chi phí của một công ty có thể thay đổi theo thời gian, vì vậy doanh thu cao hơn có thể không phải là thước đo chính xác nhất về lợi nhuận của công ty.

Mặt khác, tỷ suất lợi nhuận là thước đo của cả doanh thu và chi phí. Nó cho phép các doanh nghiệp xác định cách cả hai số liệu đang tương tác và có thể đưa ra một bức tranh chính xác hơn nhiều về việc công ty đang thực sự hoạt động tốt như thế nào.

Tỷ lệ này có nhiều ứng dụng trong thế giới kinh doanh: Các doanh nghiệp thường sử dụng tỷ suất lợi nhuận như một công cụ so sánh để đánh giá hiệu suất hàng quý hoặc hàng năm của một công ty hoặc để so sánh cách các công ty khác nhau, ngay cả trong các ngành khác nhau, đang hoạt động trong mối quan hệ với nhau.

Nó cũng có thể được sử dụng để so sánh sự thành công của các công ty khác nhau. Tuy nhiên, bạn chỉ sử dụng nó để so sánh hai doanh nghiệp trong cùng một không gian, và trong cùng . Tỷ lệ lợi nhuận trên doanh số bán hàng tốt thường dao động trong khoảng 5-10% - những tỷ lệ tốt nhất có thể cao hơn thế.

4. Phương pháp giúp tăng tỷ suất lợi nhuận 

Cách duy nhất để tăng lợi nhuận trên doanh số bán hàng là đặt một khoảng cách lớn hơn giữa doanh thu của bạn và chi phí cần thiết để sản xuất sản phẩm của bạn. Có một số cách để thực hiện điều đó. 

4.1 Tăng giá sản phẩm của bạn.

Đây có thể là cách đơn giản nhất để tăng lợi nhuận bán hàng - ít nhất đó là cách bạn có thể kiểm soát được. Nhưng "đơn giản" không có nghĩa là "dễ dàng" trong bối cảnh này. Cần rất nhiều sự cân nhắc cẩn thận và nghiên cứu thị trường để thực hiện một cách hiệu quả. 

Lựa chọn này cũng có nhiều mặt trái. Nếu bạn tăng giá quá triệt để và làm suy yếu vị thế thị trường dẫn đến việc doanh thu ít hơn - và lợi nhuận trên doanh số bán hàng tồi tệ hơn so với bạn bắt đầu. 

4.2 Tối ưu chiết khấu và giảm chi phí cho hàng tồn kho sản phẩm hoặc vật liệu của bạn. 

Phương pháp này dựa trên yếu tố khác của lợi nhuận bán hàng - chi phí. Nếu bạn không muốn tăng giá của mình, hãy thử cách này. Liên hệ với các nhà cung cấp của bạn và xem liệu bạn có thể thương lượng mức giá tốt hơn cho hàng tồn kho sản phẩm hoặc nguyên liệu của mình hay không. 

Nếu họ từ chối, hãy thử xem xét các nhà cung cấp khác để xem liệu họ có sẵn sàng đưa ra mức giá thấp hơn hay không. Bằng cách này hay cách khác, hãy tập trung theo đuổi các khoản chiết khấu nhằm tác động đến chi phí sản xuất của bạn mà không ảnh hưởng xấu đến nguồn doanh thu.

5. Ví dụ thực tế về tỷ suất lợi nhuận trong kinh doanh

Để giúp bạn dễ hiểu hơn về khái niệm tỷ suất lợi nhuận, Jenfi cung cấp cho bạn 1 ví dụ sau: 

Ví dụ: một công ty tạo ra doanh thu 100,000 đô la và yêu cầu tổng chi phí 90,000 đô la để tạo doanh thu kém hiệu quả hơn so với một công ty tạo ra doanh thu 50,000 đô la nhưng chỉ yêu cầu tổng chi phí 30,000 đô la.

ROS sẽ lớn hơn nếu ban lãnh đạo của một công ty cắt giảm thành công chi phí trong khi tăng doanh thu. Sử dụng cùng một ví dụ, công ty có doanh thu 50,000 đô la và 30,000 đô la chi phí có lợi nhuận hoạt động là 20,000 đô la và ROS là 40% (20,000 đô la / 50,000 đô la). Nếu đội ngũ quản lý của công ty muốn tăng hiệu quả, nó có thể tập trung vào việc tăng doanh số bán hàng trong khi tăng dần chi phí, hoặc nó có thể tập trung vào việc giảm chi phí trong khi vẫn duy trì hoặc tăng doanh thu.

6. Hạn chế của tỷ suất lợi nhuận

Tỷ suất lợi nhuận chỉ nên được sử dụng để so sánh các công ty hoạt động trong cùng một ngành và lý tưởng nhất là trong số những công ty có mô hình kinh doanh tương tự và số liệu bán hàng hàng năm. Các công ty trong các ngành khác nhau với các mô hình kinh doanh cực kỳ khác nhau có tỷ suất lợi nhuận hoạt động rất khác nhau, vì vậy việc so sánh chúng bằng cách sử dụng EBIT trong tử số có thể gây nhầm lẫn.

Để dễ dàng so sánh hiệu quả bán hàng giữa các công ty khác nhau và các ngành khác nhau, nhiều nhà phân tích sử dụng tỷ lệ lợi nhuận giúp loại bỏ các tác động của chính sách tài chính, kế toán và thuế: thu nhập trước lãi suất, thuế, khấu hao và khấu hao (EBITDA). Ví dụ, bằng cách thêm khấu hao trở lại, tỷ suất lợi nhuận hoạt động của các công ty sản xuất lớn và các công ty công nghiệp nặng là tương đương hơn.

EBITDA đôi khi được sử dụng như một đại diện cho dòng tiền hoạt động, bởi vì nó loại trừ các chi phí không dùng tiền mặt, chẳng hạn như khấu hao. Nhưng EBITDA không bằng dòng tiền. Đó là bởi vì nó không điều chỉnh cho bất kỳ sự gia tăng vốn lưu động nào hoặc tính đến các khoản chi tiêu vốn cần thiết để hỗ trợ sản xuất và duy trì cơ sở tài sản của công ty — như dòng tiền hoạt động.

7. Tạm kết

Tỷ suất lợi nhuận là một trong những khái niệm quan trọng mà mọi chủ doanh nghiệp cần phải biết và nắm chắc, nhằm quản trị doanh nghiệp tốt hơn. Một khi kiểm soát tốt được dòng tiền, đến từ việc cân đối giữa lợi nhuận sau thuế và doanh thu, bạn sẽ ra được kết quả cuối cùng để từ đó có cơ sở để đánh giá hiệu quả của những công việc kinh doanh. 

Jenfi hi vọng rằng bài viết trên đã cung cấp cho bạn những kiến thức hữu ích trong việc tính toán tỷ suất lợi nhuận cho doanh nghiệp của mình.  

Câu Hỏi Thường Gặp

Yếu tố nào có thể ảnh hưởng đến ROS

Các yếu tố có thể ảnh hưởng đến lợi nhuận trên doanh thu (ROS) là: giá vốn hàng bán, chi phí chung, cấu trúc giá của sản phẩm và dịch vụ, hiệu quả hoạt động, số nợ của công ty, quy mô thị trường cạnh tranh, môi trường kinh tế và hiệu quả của tiếp thị và quảng cáo. Ngoài ra, những thay đổi về nhu cầu của người tiêu dùng, thay đổi về công nghệ và thay đổi về chi phí nguyên vật liệu cũng có thể ảnh hưởng đến lợi nhuận trên doanh thu.

Làm sao để cải thiện lợi nhuận trên doanh thu (ROS)?

Để cải thiện lợi nhuận trên doanh thu (ROS), doanh nghiệp nên tập trung vào việc tăng doanh số, giảm chi phí và nâng cao hiệu quả kinh doanh. Ngoài ra, doanh nghiệp cũng nên theo dõi ROS thường xuyên để có quyết định kinh doanh phù hợp.

Làm sao sử dụng ROS để ra quyết định trong kinh doanh?

Bạn nên phân tích dữ liệu bằng cách so sánh doanh số trong các chu kỳ kinh doanh, bạn có thể đưa ra quyết định tốt hơn. Ngoài ra, bạn nên theo dõi ROS để theo dõi các thay đổi và xác định các lĩnh vực cần cải thiện.Bạn cũng có thể so sánh ROS của mình với ROS của các công ty khác trong cùng ngành để đánh giá hiệu suất của mình.

Chủ đề liên quan: biên lợi nhuận hoạt động, biên thu nhập hoạt động, EBITDA, biên lợi nhuận ròng, biên lợi nhuận gộp, tỷ suất lợi nhuận gộp, tỷ suất lợi nhuận hoạt động, tỷ suất lợi nhuận ròng.