Hình thức vay tiền online dần trở nên phổ biến trong xã hội ngày nay. Bằng cách tận dụng những lỗ hổng trong quy trình vay tiền online cũng như khai thác thông tin khách hàng trái phép, những hình thức lừa đảo khi vay tiền online cũng gia tăng một cách chóng mặt. Nhiều kẻ gian đã có những hành động lừa đảo đối với người dân nhẹ dạ cả tin. Nhất là khi dịch Covid còn đang diễn ra, nhu cầu vay tiền online càng trở nên cấp thiết, khiến cho người dân dễ dàng bỏ qua những dấu hiệu bất thường, từ đó “sập bẫy” kẻ gian. Vậy đâu là dấu hiệu nhận biết lừa đảo khi vay tiền online?

1. Các hình thức lừa đảo khi vay tiền online

• Lừa đảo khi vay tiền online qua website/ứng dụng giả mạo.

Đây là hình thức lừa đảo phổ biến trong thời đại 4.0 ngày nay. Đầu tiên, kẻ gian sẽ xây dựng một website hoặc ứng dụng (App) có giao diện tương tự như các công ty tài chính hay tổ chức cho vay tín dụng phổ biến trên thị trường. Sau đó, thông qua các hình thức liên lạc như nhắn tin, gọi điện hay thậm chí là chạy quảng cáo trên các trang mạng xã hội để tiếp cận nạn nhân. Tiếp đến, kẻ gian sẽ dùng những nội dung hấp dẫn để dẫn dắt nạn nhân đến bước đăng ký vay và để lại thông tin. Sau khi có thông tin nạn nhân, kẻ gian sẽ giả làm nhân viên của công ty tài chính để tiến hành lừa đảo nạn nhân bằng nhiều cách.

• Lừa đảo khi vay tiền online qua tin nhắn/cuộc gọi.

Bằng cách mua lại danh sách thông tin người dân từ các chợ đen chuyên buôn bán thông tin trên mạng, kẻ gian sẽ gọi điện hoặc nhắn tin cho nạn nhân để tiến hành lừa đảo. Một số nội dung mà kẻ gian thường dùng khi chủ động liên hệ với người dùng sẽ là:

a) Thông báo chương trình vay hấp dẫn: Kẻ gian thường đưa ra những chương trình vay hấp dẫn kèm theo đó là kêu gọi hành động (call to action) truy cập vào một website hay tải một ứng dụng lạ để tiến hành vay. Khi nạn nhân truy cập vào website hoặc tải ứng dụng có chứa mã độc, thông tin của nạn nhân sẽ bị kẻ gian trực lợi, bao gồm cả việc chiếm dụng tài khoản ngân hàng, hoặc tiến hành các bước như đã nêu ở trên.

b) Xác nhận thông tin cá nhân: Kẻ gian sẽ giả làm ngân hàng và thông báo tài khoản của người dùng đang chịu một khoản vay nhất định. Sau đó, yêu cầu người dùng truy cập một đường dẫn lạ để xác nhận nếu khoản vay đó không phải của bạn. Tiếp theo, người dùng sẽ được yêu cầu cung cấp mã xác thực (OTP) để xác minh số điện thoại đang liên lạc là chính chủ. Ngay sau khi cung cấp mã OTP thì số tiền trong tài khoản của bạn cũng sẽ không cánh mà bay.

2. Những dấu hiệu nhận biết lừa đảo khi vay tiền online.

• Điều kiện và cách thức vay tiền quá dễ.

Đây là một trong những dấu hiệu lừa đảo khi vay tiền online phổ biến tại Việt Nam. Đánh vào nhu cầu vay cấp thiết của người dùng, kẻ gian xây dựng tâm lý sao cho nạn nhân có cảm giác có thể đạt được khoản vay đó một cách nhanh nhất và dễ dàng nhất. Do đó, kẻ gian thường sẽ loại bỏ những điều kiện vay khó khăn và cắt bớt quy trình thụ lý hồ sơ vay vốn. 

• Lãi suất thấp hơn hẳn so với các hình thức vay tiền online khác.

Đánh vào tâm lý thích vay tiền với lãi suất thấp, kẻ gian sẽ xây dựng chính sách lãi vay thấp hơn hẳn so với mặt bằng chung trên thị trường nhằm thu hút người đi vay để lại thông tin, từ đó trục lợi trên thông tin của khách hàng bằng nhiều hình thức khác nhau như đã đề cập ở trên.

• Không cung cấp thông tin rõ ràng khi tư vấn.

Các đối tượng lừa đảo vay tiền online thường sẽ không thể cung cấp một số thông tin nhất định liên quan đến hợp đồng vay như cách thức tính lãi theo dư nợ giảm dần, chính sách tất toán trước hạn,… Các thông tin này thường chỉ có chuyên viên tư vấn tín dụng mới có thể trả lời bạn một cách tường tận.

• Yêu cầu thanh toán trước một khoản chi phí nhất định.

Một dấu hiệu phổ biến khác dễ nhận ra ở hành vi lừa đảo vay tiền online là đưa ra yêu cầu nộp/thanh toán một khoản phí để có thể tiếp tục thực hiện hồ sơ vay. Một số yêu cầu thanh toán phổ biến đã từng được ghi nhận trong các vụ án lừa đảo bao gồm:

1. Thanh toán phí hoàn tất thủ tục vay.
2. Thanh toán phí sửa thông tin hồ sơ vay.
3. Nộp phí giải ngân điện tử (rút tiền từ app về tài khoản ngân hàng cá nhân).
4. Nộp một khoản phí để chứng minh thu nhập, khả năng tài chính trả nợ.
5. Nộp phí bảo hiểm khoản vay.

Thường thì những cá nhân chọn cách đi vay tức là bản thân họ đã không có tiền để phục vụ nhu cầu cá nhân. Do đó, trong trường hợp cần thu các khoản phí cần thiết cho hợp đồng vay, các đơn vị cho vay sẽ đề nghị trừ thẳng vào số tiền dự kiến giải ngân cho khách hàng thay vì bắt khách hàng nộp riêng khoản chi phí đó.

3. Cách thức phòng tránh lừa đảo khi vay tiền online.

Với tình trạng lừa đảo vay tiền online ngày càng phổ biến như hiện nay, các ngân hàng, đơn vị cho vay và cơ quan nhà nước đã có những cảnh báo đến toàn thể người dân lưu tâm hơn về túi tiền của mình, tránh những trường hợp đáng tiếc xảy ra. Theo đó, cơ quan nhà nước cũng nêu ra một số cách thức phòng tránh lừa đảo như sau:

1. Không truy cập các đường dẫn được gửi từ số điện thoại, email hay tài khoản xã hội mà bạn không quen biết.
2. Không cung cấp các thông tin cá nhân, đặc biệt là các thông tin liên quan đến tài khoản ngân hàng một cách tùy tiện, nhất là mã xác thực (OTP).
3. Tìm hiểu rõ các thông tin về đối tượng cho vay đang liên lạc là ai, địa chỉ ở đâu, chủ động đề nghị đến tận nơi để thực hiện hồ sơ vay nếu cần thiết.
4. Luôn cảnh giác với những yêu cầu thanh toán trước, yêu cầu giải thích chi tiết các khoản chi phí nêu trên.
5. Hãy luôn giữ bình tĩnh và tham khảo thông tin từ nhiều nguồn trước khi thực hiện các thao tác vay.
6. Chuẩn bị trước cho mình những kiến thức cơ bản về các hình thức cho vay tín chấp  hiện nay bao gồm: các loại hình cho vay, điều kiện vay, lãi suất và hạn mức vay.

Trong bối cảnh toàn thế giới đang phải đối mặt với đại dịch Covid như hiện nay, kéo theo toàn bộ nền kinh tế đi xuống, việc các cá nhân bắt đầu có dấu hiệu khó khăn về mặt tài chính là điều dễ hiểu. Nhân cơ hội này, kẻ gian cũng sẽ hoạt động tích cực hơn trong các hành vi lừa đảo của mình. Bọn chúng sẽ không ngừng thay đổi cách làm để có thể chiếm đoạt tài sản của người khác. Người dân cần trang bị cho mình những kiến thức nhất định để không bị rơi vào cái bẫy của kẻ lừa đảo khi vay tiền online. Khi có nhu cầu vay, nãy cập nhật thông tin và liên hệ các kênh chính thống của ngân hàng, công ty tài chính hoặc tổ chức tín dụng để nhận tư vấn làm thủ tục vay. Trong trường hợp phát hiện các dấu hiệu lừa đảo khi vay tiền online, người dân cần báo cáo ngay cho các đơn vị chức năng có thẩm quyền để xử lý.