Nền kinh tế là một “mảnh đất” rộng lớn, gồm nhiều lĩnh vực nhỏ khác nhau, các lĩnh vực này có thể bao gồm các doanh nghiệp cung cấp hàng hóa, cung cấp dịch vụ cho khách hàng.

Các công ty có những nét tương đồng về ngành hàng, hoặc sự tương đồng về dịch vụ sẽ tạo thành 1 lĩnh vực nhỏ. Ví dụ như các công ty cung cấp dịch vụ điện thoại di động, sim thẻ, mạng kết nối sẽ được gọi chung là lĩnh vực thông tin - truyền thông; hoặc các công ty cung cấp vật tư nông nghiệp, giống cây trồng sẽ được gọi chung là lĩnh vực nông nghiệp. 

Dịch vụ tài chính cũng vậy, dịch vụ tài chính chỉ những công ty cung các dịch vụ liên quan đến tài chính cho đối tượng khách hàng là khách hàng các nhân hoặc khách hàng là doanh nghiệp. Bài viết dưới đây từ Jenfi Capital sẽ cung cấp thông tin giúp bạn hiểu rõ hơn về khái niệm Dịch vụ tài chính, các dịch vụ tài chính hiện có trên thị trường mà chúng ta thường sử dụng.

Dịch vụ tài chính là gì?

Dịch vụ tài chính (Financial services) là một lĩnh vực của nền kinh tế quốc dân, thường cung cấp các dịch vụ của nền kinh tế như: Dịch vụ ngân hàng, dịch vụ bảo hiểm, dịch vụ môi giới chứng khoán.

Thông thường các dịch vụ tài chính sẽ được cung cấp bởi các doanh nghiệp quản lý tiền, bao gồm hiệp hội tín dụng (hay cách gọi khác là liên minh tín dụng), ngân hàng, công ty thẻ tín dụng, công ty bảo hiểm, công ty kế toán, công ty tài chính tiêu dùng, các nhà môi giới chứng khoán, các quỹ đầu tư,...

Lĩnh vực dịch vụ tài chính ổn định và hoạt động tốt sẽ là một nguồn động lực mạnh mẽ cho sự tăng trưởng của nền kinh tế, vì nó sẽ chuyển các khoản tiền tiết kiệm của cá nhân thành các khoản đầu tư.

Để phát triển lĩnh vực dịch vụ tài chính thông thường sẽ phụ thuộc vào các chính sách về tự do hóa và thúc đẩy sự cạnh tranh trong khu vực này cũng như các chính sách giám sát đối với các tổ chức tài chính

Dịch vụ tài chính có khác với lĩnh vực tài chính công hay không? Câu trả lời là có. Vì tài chính công chỉ bao gồm các hoạt động của bộ máy nhà nước liên quan đến thuế và hàng hóa công cộng.

4 loại dịch vụ tài chính

Dịch vụ ngân hàng

Lĩnh vực ngân hàng là nền tảng của nhóm dịch vụ tài chính. Nó quan tâm nhất đến tiết kiệm và cho vay trực tiếp, trong khi lĩnh vực dịch vụ tài chính lại là sự kết hợp giữa đầu tư, bảo hiểm, phân bổ lại rủi ro và các hoạt động tài chính khác. 

Thông thường các dịch vụ ngân hàng được cung cấp bởi các ngân hàng thương mại lớn, ngân hàng cộng đồng (community banks), hiệp hội tín dụng (credit unions) hoặc các tổ chức khác.

Nguồn doanh thu mà các ngân hàng kiếm được chủ yếu dựa vào mức chênh lệch giữa lãi suất được tính cho các khoản vay (hoặc các khoản tín dụng) và lãi suất ngân hàng phải trả cho số tiền tiết kiệm của khách hàng gửi. Các dịch vụ ngân hàng như thế này chủ yếu tìm kiếm nguồn doanh thu thông qua các mức phí, hoa hồng.

Các dịch vụ ngân hàng thông thường: 

• Dịch vụ nhận tiền gửi và các nguồn tài chính phải hoàn trả khác từ người dân;
• Dịch vụ cho vay, bao gồm tín dụng tiêu dùng, dụng thế chấp và các khoản vay nợ tài trợ cho các dịch vụ hoạt động giao dịch thương mại;
• Dịch vụ bảo lãnh và thế chấp;
• Dịch vụ cho thuê tài chính;

Dịch vụ đầu tư

Các cá nhân có thể tiếp cận thị trường tài chính thông qua dịch vụ đầu tư này. Các nhà môi giới - dịch vụ trực tuyến tự động hoặc thủ công - tạo điều kiện thuận lợi cho việc giao dịch mua và bán chứng khoán và thu lợi nhuận. Các nhà cố vấn có thể thực hiện việc thu phí dựa trên khối lượng tài sản được quản lý (AUM) và điều khiển một số giao dịch nhằm xây dựng và quản lý các sản phẩm đầu tư đa dạng.

Các Quỹ phòng hộ/Quỹ đầu tư thanh khoản, quỹ tương hỗ và quan hệ đối tác đầu tư thực hiện việc đầu tư tiền vào thị trường tài chính và thu phí quản lý trong quá trình này. Các tổ chức này yêu cầu dịch vụ lưu ký để giao dịch và phục vụ danh mục các sản phẩm đầu tư của họ, cũng như việc tư vấn pháp lý và tiếp thị. Ngoài ra, còn có các nhà cung cấp các phần mềm phục vụ cộng đồng quỹ đầu tư bằng cách phát triển các ứng dụng, phần mềm, thuật toán để quản lý danh mục đầu tư, và báo cáo khách hàng cũng như các dịch vụ hỗ trợ khác.

Các quỹ đầu tư tư nhân, các nhà cung cấp vốn đầu tư mạo hiểm và các nhà đầu tư “thiên thần” góp vốn vào các công ty để đổi lấy cổ phần sở hữu, và thu lợi từ cổ tức của công ty đó.

Dịch vụ bảo hiểm

Bảo hiểm luôn được xem là một ngành quan trọng, một mảnh đất màu mỡ của lĩnh vực dịch vụ tài chính. Các dịch vụ bảo hiểm có mục đích là hướng đến khách hàng có nhu cầu bảo vệ thân thể, sức khỏe và tính mạng khỏi tử vong hoặc các thương tật (có thể kể đến bảo hiểm nhân thọ, bảo hiểm tai nạn, bảo hiểm sức khỏe), chống lại các mất mát hoặc sự thiệt hại hao hụt về tài sản (như bảo hiểm xe, bảo hiểm nhà, bảo hiểm phòng chống cháy nổ công ty), hoặc có thể là bảo hiểm trách nhiệm.

Dịch vụ kế toán và thuế

Dịch vụ kế toán và thuế bao gồm kế toán và dịch vụ khai thuế, dịch vụ trao đổi tiền tệ và chuyển khoản ngân hàng cũng như các nhà mạng và dịch vụ máy thẻ tín dụng. Bên cạnh đó, nó còn bao gồm các dịch vụ giải quyết các khoản nợ, cung cấp dịch vụ thanh toán toàn cầu như thẻ Visa, thẻ Mastercard, cũng như các sàn giao dịch hỗ trợ các giao dịch chứng khoán, phái sinh và hàng hóa.

Dịch vụ kế toán sẽ cung cấp tất cả các dịch vụ về hồ sơ và báo cáo tài chính, bảng cân đối kế toán, báo cáo lưu chuyển tiền tệ,... và các hồ sơ khác theo quy định của pháp luật trong từng thời kỳ. Hơn nữa, dịch vụ kế toán cũng sẽ cung cấp các bảng tổng hợp thông tin cần thiết để chuẩn bị các bút toán, chẳng hạn như sổ cái, chứng từ ghi chép lại các giao dịch tài chính đã thực hiện theo thời gian. Các thông tin này sẽ được sử dụng cho mục đích báo cáo của công ty hay của doanh nghiệp cần thực hiện dịch vụ (chẳng hạn như dịch vụ kiểm toán của kỳ kế toán).

Bên cạnh đó, kế toán cũng thường được giao các nhiệm vụ khác có liên quan đến tài chính như: giám sát hiệu quả của các thủ tục kiểm soát kế toán; giám sát chương trình phần mềm để đảm bảo được sự đồng bộ về các quy định hay số liệu; chuẩn bị và xem xét hóa đơn giá trị gia tăng cho khách hàng; hỗ trợ việc thanh toán kịp thời chính xác; đối chiếu bảng lương; làm hợp đồng; xây dựng ngân sách công ty,...

Ngoài ra, kế toán cũng cần phải chuẩn bị và thực hiện việc khai báo thuế cho công ty, doanh nghiệp, hoặc cá nhân thực hiện dịch vụ. Kế toán sẽ thực hiện việc phân tích tất cả các hồ sơ liên quan đến tài sản công ty, thu nhập của doanh nghiệp, các khoản chi, khoản thanh toán, hoặc có thể là các khoản chi phí và nợ phải trả của doanh nghiệp để hoàn thành báo cáo tài chính, thực hiện nghĩa vụ thuế của một kỳ kế toán.

Việc kê khai và nộp thuế cho doanh nghiệp hoặc cho đối tượng là cá nhân, kế toán phải đưa ra những phân tích chi tiết về hiệu quả, hoặc mức độ kém hiệu quả của thuế và đưa ra hướng giải quyết cho khách hàng sử dụng dịch vụ trong tương lai.

Xem thêm: Tầm Quan Trọng Của Kế Hoạch Tài Chính Doanh Nghiệp

Lời kết

Nền kinh tế là một mảnh đất màu mỡ cho tất cả các ngành có cơ hội phát triển, trong đó có ngành tài chính, cụ thể ở đây là về các dịch vụ tài chính. Jenfi hy vọng qua bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về dịch vụ tài chính, cũng như các dịch vụ tài chính mà chúng đã, đang và sẽ sử dụng, để có thể sử dụng chúng một cách có hiệu quả, tối ưu hóa lợi nhuận hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp.

Trong quá trình kinh doanh, doanh nghiệp phải luôn tìm cách tối ưu hóa hoạt động nhằm mang lại mức lợi nhuận cao nhất. Để đạt được mục đích này, trước hết, doanh nghiệp cần kiểm soát chặt chẽ các loại chi phí. Ngoài những khoản định phí có thể theo dõi và đong đếm được, nhà quản lý cần quan tâm đến một yếu tố quan trọng, hay bị lãng quên và ảnh hưởng trực tiếp đến lợi nhuận, đó là chi phí ẩn.

Chi phí ẩn là gì?

Khác với chi phí dễ dàng định lượng và được báo cáo minh bạch trong bảng cân đối kế toán, chi phí ẩn (Implicit Cost) là những chi phí phát sinh trong quá trình hoạt động mà chủ doanh nghiệp không nhận thức được. Nói cách khác, đây là loại chi phí cơ hội khi công ty tận dụng nguồn lực nội bộ cho một dự án và không nhằm mục đích sinh ra lợi nhuận trực tiếp. Tất nhiên, những khoản này sẽ không được trình bày trong báo cáo tài chính dưới dạng một chi phí riêng biệt.

Ví dụ: một công ty tuyển dụng nhân sự mới cho vị trí Marketing. Họ phải phân bổ nhân viên hiện tại hỗ trợ, hướng dẫn cho người mới quy trình và cách thức làm việc…Khi đó, thời gian, nguồn lực được sử dụng cho việc này sẽ được tính là chi phí ẩn. Bởi lẽ nhân viên chịu trách nhiệm đào tạo sẽ không thể làm những hoạt động khác, đồng nghĩa với việc không thể đóng góp trực tiếp vào quá trình kinh doanh trong khoản thời gian đó. Những hao phí thời gian và công sức không dành cho hoạt động kinh doanh này tương đương với chi phí nhân công nhưng không được báo cáo trong bảng cân đối kế toán.

Cách tính chi phí ẩn

Chi phí ẩn là vô hình và không được báo cáo rõ ràng, thế nên việc hạch toán chúng là một thách thức. Có rất nhiều loại chi phí ẩn, trong đó một vài khoản sẽ dễ dàng xác định. 

Tuy nhiên, một số chi phí khác rất khó để định lượng bằng giá trị tiền tệ. Doanh nghiệp có thể tính toán khi chúng được gắn với một lượng tiền cụ thể. Đó là khi đội ngũ của bạn sử dụng các tài sản thuộc sở hữu của chính công ty, thay vì tìm kiếm lợi nhuận bằng cách bán hoặc cho bên khác thuê. Ở đây, số tiền bạn có thể kiếm được chính là chi phí ẩn.

Ví dụ: Bạn có một nhà kho và định giá cho thuê là 15 triệu đồng/tháng. Thế nhưng công ty bạn quyết định sử dụng nhà kho đó để lưu trữ các vật dụng, thiết bị thay vì cho thuê. Vậy chi phí ẩn khi tận dụng nhà kho cho hoạt động nội bộ là 15 triệu đồng/tháng. Đây cũng chính là số tiền doanh nghiệp sẽ thu được nếu cho thuê.

Quy tắc kiểm soát chi phí ẩn trong kinh doanh

Chi phí ẩn có thể là một quả “bom nổ chậm”” nếu doanh nghiệp không quản lý chặt chẽ. Những khoản phí phát sinh “vô hình” trong quá trình hoạt động sẽ buộc doanh nghiệp phải tăng giá thành sản phẩm để bù lại. Từ đó giảm năng lực cạnh tranh khi đối mặt với “cuộc đua về giá” trên thị trường. 

Điều này sẽ ảnh hưởng tiêu cực đến danh tiếng, vị thế, uy tín của doanh nghiệp về lâu dài. Vì thế, lên phương án kiểm soát nhằm giảm thiểu tối đa chi phí ẩn sẽ giúp mở đường phát triển cho doanh nghiệp trong tương lai. 

Sau đây là những quy tắc thiết yếu để hạn chế chi phí ẩn:

• Thứ nhất, các hoạt động sản xuất nên được tinh gọn lại để tối thiểu hóa thời gian chờ đợi và thực thi công việc của nhân công.
• Thứ hai, liên tục theo dõi và dự báo chính xác nhu cầu tiêu thụ của thị trường. Từ đó chuẩn bị nguyên vật liệu với số lượng phù hợp để phục vụ cho sản xuất. Điều này hạn chế lượng sản phẩm đầu ra bị dư thừa, gây lãng phí nguyên vật liệu và nhân lực. Hơn hết, tối ưu lượng hàng tồn kho sẽ giúp doanh nghiệp giải quyết được bài toán chi phí dành cho việc lưu trữ và bảo quản hàng hóa.
• Thứ ba, thường xuyên đổi mới công nghệ sản xuất và cải tiến quy trình. Việc này sẽ giảm thiểu các thao tác đòi hỏi nhiều sức người, thời gian, nguyên, nhiên vật liệu. Một lợi thế nữa là doanh nghiệp sẽ đẩy mạnh được năng suất sản xuất với những máy móc, thiết bị tối tân cùng quy trình tinh gọn.
• Cuối cùng, một lời khuyên cho doanh nghiệp là sử dụng phần mềm bán hàng để quản lý chặt chẽ chuỗi cung ứng. Bởi lẽ, doanh nghiệp cần đảm bảo các công đoạn từ khi tiếp nhận đơn đặt hàng - xác định tiêu chuẩn nguyên liệu - lựa chọn nhà cung cấp - tiếp nhận lưu kho - xuất kho nguyên vật liệu được vận hành trôi chảy. Nếu quy trình bị đứt đoạn ở một bước nào đó, doanh nghiệp có thể gánh chịu nhiều khoản hao phí không lường trước.

6 loại chi phí ẩn doanh nghiệp cần chú ý tối ưu

Chi phí cho việc tổ chức họp hành

Tổ chức những buổi họp bàn công việc là hoạt động không thể thiếu đối với bất kỳ doanh nghiệp nào. Khi đó, nhân sự phải tạm gác mọi nhiệm vụ đang làm để tham gia. Đặc biệt là những buổi họp quy mô lớn đòi hỏi hầu hết hoặc toàn bộ đội ngũ phải có mặt. Điều này sẽ có giá trị khi mục đích cuộc họp mang tính chất cấp thiết, trọng yếu, cần phải được đóng góp và quyết định bởi nhiều người. Ngược lại, tổ chức tràn lan những cuộc họp vô nghĩa sẽ chỉ làm lãng phí thời gian, công sức, ảnh hưởng tiêu cực đến cảm hứng và tinh thần làm việc của nhân viên.

Một nghiên cứu của Doodle năm 2019 cho thấy các doanh nghiệp Anh tiêu tốn đến 58 tỷ đô cho các cuộc họp vô nghĩa. Số liệu ở Mỹ thậm chí còn cao hơn 7 lần - với số tiền 399 tỷ đô phung phí cho các cuộc họp kém hiệu quả. Có thể thấy, đây là hệ quả của việc doanh nghiệp không đủ khả năng cũng như sự chuẩn bị kỹ càng khi quy trình hoạt động có vấn đề. Và việc phát sinh những cuộc họp vô nghĩa chứng tỏ doanh nghiệp còn tồn tại nhiều vướng mắc trong việc kinh doanh.

Chi phí phải trả cho hoạt động làm thêm giờ

Thông thường, việc nhân viên chủ động dành thời gian ngoài giờ để hoàn thành công việc là một dấu hiệu đáng mừng. Điều này thể hiện sự tâm huyết, chăm chỉ và trách nhiệm của họ. Tuy nhiên, nhà quản trị cũng cần đặt nghi vấn nếu nhân viên thường xuyên đăng ký làm thêm giờ. 

Ngoài khối lượng công việc nặng, năng suất thấp và quy trình làm việc kém hiệu quả cũng có thể dẫn đến tăng ca. Bên cạnh đó, thời gian làm việc kéo dài có thể ảnh hưởng đến tinh thần, sức khỏe của nhân viên. Từ đó giảm hiệu quả công việc, trì trệ năng suất lao động những ngày tiếp theo.

Không những thế, một vài thành phần có thể lợi dụng thời gian tăng ca để trục lợi bản thân, dù thực tế họ chỉ giải quyết những việc cá nhân. Vì vậy, những chi phí cho việc làm thêm giờ một cách vô ích cần phải được cắt bỏ để tránh lãng phí tài nguyên công ty. Để làm được điều đó, nhà quản lý cần phải nắm chắc quy trình và các đầu việc của nhân viên, cũng như đo lường được hiệu suất làm việc hiện tại.

Chi phí phát sinh từ các “tài nguyên nhàn rỗi”

Một loại chi phí ẩn phổ biến trong các doanh nghiệp hiện nay là “tài nguyên nhàn rỗi”. Nghĩa là thiết bị và nguồn nhân lực. Cụ thể hơn, đây là chi phí vô hình khi doanh nghiệp chưa tối ưu được hiệu suất làm việc của nhân viên. Nghiên cứu cho thấy các quy trình tự động hóa chỉ phục vụ được khoảng 25-40% khối lượng công việc. 

Trong khi đó, nhân viên phải dành đến 22% thời gian cho các thao tác lặp đi lặp lại nhàm chán, đòi hỏi sức lao động tay chân. Ngoài ra, các thiết bị “nhàn rỗi” không được sử dụng đúng công suất sẽ tiêu tốn các chi phí khấu hao và bảo trì. Mặc dù không tiêu thụ tài nguyên của doanh nghiệp, đây vẫn là những tài sản cần lưu ý. Nhà quản lý có thể khắc phục bằng cách đo lường và phân bổ các đầu mục công việc hợp lý cho nhân sự.

Chi phí ẩn do phân công vị trí công việc không phù hợp

Thắt chặt trong khâu tuyển dụng và sắp xếp đúng nhân sự cho các vị trí công việc sẽ giúp doanh nghiệp hạn chế được những chi phí ẩn không mong muốn. Nhân viên không phát huy được đúng vai trò, thế mạnh của mình sẽ khiến hiệu suất làm việc không hiệu quả, ảnh hưởng chất lượng công việc. Lâu dài có thể dẫn đến quyết định nghỉ việc. Hệ quả là doanh nghiệp sẽ đối mặt với những chi phí phát sinh từ việc tuyển dụng, đào tạo, thay thế nhân viên mới,...

Khoản phí này có thể ngốn từ 6-9 tháng tiền lương theo nghiên cứu của Hiệp hội quản lý nguồn nhân lực. Vì thế, nhà quản lý cần phải xác định rõ điểm mạnh và điểm yếu của đội ngũ nhân viên và phân bổ họ đúng vai trò phù hợp.

Chi phí phát sinh từ quy trình kém hiệu quả

Để vận hành hiệu quả, mỗi doanh nghiệp sẽ luôn có một quy trình xử lý công việc riêng. Bao gồm các hướng dẫn, thứ tự để hoàn thành nhiệm vụ, phân công phối hợp giữa các bộ phận,...với mục tiêu tinh gọn đầu vào và tối ưu hóa kết quả đầu ra. 

Tất nhiên, thời điểm doanh nghiệp mở rộng quy mô sẽ kéo theo sự tăng lên của đội ngũ nhân sự và khối lượng việc làm. Nếu quy trình không được vận hành một cách hợp lý sẽ dễ dẫn đến lãng phí nhân sự, dư thừa các thao tác thực thi, xung đột trong các công đoạn,...Đây chính là nguyên nhân dẫn đến phát sinh chi phí ẩn.

Chi phí từ những bộ phận khó kiểm soát

Trong công ty sẽ luôn có một vài bộ phận đóng vai trò quan trọng nhưng lại khó kiểm soát như admin hay back office. Lý do là vì những bộ phận này không bị áp những chỉ số đo lường cụ thể như KPI hay OKR. Điều này dễ dẫn đến nhiều tình huống không mong đợi như làm việc chậm trễ gây ảnh hưởng đến những bộ phận khác.

Kéo theo đó là hiệu suất hoạt động bị trì trệ, phát sinh một lượng chi phí đáng kể mà doanh nghiệp khó nhận ra để tối ưu. Nguyên nhân của việc này là do hầu hết bộ phận “khó kiểm soát” chỉ được phân bổ đầu việc chứ không áp dụng quy trình làm việc cụ thể cho từng nhiệm vụ.

Xem thêm: Hiệu Quả Sử Dụng Vốn Trong Kinh Doanh Là Gì?

Lời kết

Tối ưu chi phí luôn là bài toán khó đối với bất kỳ doanh nghiệp nào. Đặc biệt là với nhóm chi phí ẩn khó định lượng và nắm bắt. Trang bị một “bức tranh” toàn diện về những loại chi phí ẩn, doanh nghiệp sẽ có cơ sở tái thiết lập lại những lỗ hổng trong quá trình kinh doanh. Từ đó giảm thiểu các khoản phí ngoài dự kiến, góp phần tăng trưởng lợi nhuận trong tương lai. Jenfi hy vọng bài viết hữu ích với bạn.